زهرا باقری خلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدعلی غلامی سفیدکوهی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مجتبی خوش روش - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
جمال عباس پلنگی - دانشجوی دکترا آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

آلودگی منابع آبی به یون نیترات یکی از مهمترین مسائل بهداشتی و زیستمحیطی که در حال حاضر جهان با آن روبرو است. یکی از منابع اصلی ورود نیترات به محیط زیست، زه آب کشاورزی میباشد. در این پژوهش امکان حذف نیترات از زه آب کشاورزی با استفاده از ستونهای بستر ثابت از زئولیت اصلاح شده مطالعه و کارایی مدل یان در پیشبینی منحنی شکست ارزیابی شد. برای بررسی اثر pH و نرخ جریان بر جذب نیترات بهوسیله زئولیت اصلاحشده به صورت پیوسته، از ستونهای پی وی سی با قطر اسمی 63 میلیمتر و ارتفاع 55 سانتیمتر به عنوان راکتورهای با جریان بالا رونده و بستر ثابت استفاده شد. زه آب کشاورزی با غلطت 80 میلی گرم بر لیتر نیترات، به صورت مصنوعی با حل کردن نمک پتاسیم نیترات در آب مقطر در آزمایشگاه تهیه شد. با توجه به پارامترهای آماری R2) و (RMSE، مدل یان تغییرات نرخ جریان را بهتر از تغییرات pH پیش بینی نموده و در مجموع توانسته منحنی رخنه برای جذب نیترات از زئولیت اصلاح شده را با دقت نسبتا قابل قبول توصیف کند.

نیترات، منحنی شکست، مدل یان، رگرسیون غیر خطی، ضریب تبیین