فاطمه رضایی - دانشجوی ارشد مترجمی عربی دانشگاه الزهراء
فاطمه اکبری زاده - عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء. استادیار رشته زبان و ادبیات عربی
فریده حق بین - عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء. دانشیار رشته زبانشناسی همگانی

با توجه به دستاوردهای علم زبانشناسی نقشگرا، درک پیام و اطلاعات متون آنطور که گوینده در ارتباطبا مخاطب خود در نظر دارد، صرف دانش زبانی و آشنایی با معانی واژگان و عبارات و نیز آشنایی با دستورصوری جملات امکان پذیر نیست بلکه صورت های مختلف زبانی با توجه به نقش ارتباطی خود در موقعیت-های متفاوت، ساختارهای متفاوتی را رقم میزنند که از آن به عنوان ساخت اطلاعی یاد میشود. حال اگردر ساخت اطلاعی به هدف انتقال اطلاعاتی مشخص با قصد مشخص، جایگاه طبیعی سازه تغییر کند،ساخت نشاندار شکل می گیرد.از جمله ساخت های اطلاعی نشان دار، کانون تقابلی است که شناخت آندر فهم متن بسیار حائز اهمیت است.. این جستار به هدف تبیین و تاکید بر اهمیت ساخت اطلاعی جملاتدر زبان عربی میکوشد به روش توصیفی-تحلیلی ساخت اطلاعی کانون جدید در جملات بی نشان و کانون تقابلی در جملات نشان دار در زبان عربی را معرفی کند و ابزارها و شیوه های آن را بررسی وکارکرد معنا در این ساختارها را تبیین کند. نتایج حاکی از آن است که کانونی سازی با تغییر جایگاه طبیعیسازه های زبانی در نقش ارتباطی کاربردشناختی معنا بسیار موثر است.

ساخت اطلاعی، نشان دار، کانونی سازی، زبان عربی