سلیمان قمری داز - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
ویدا حجتی - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
بستان رودی - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

بیماری دیابت با تغییرات هورمونی و بیوشیمیایی همراه بوده، همچنین این بیماری با تولید رادیکال های آزاد و ایجاد استرس اکسیداتیو نقش مهمی در پیدایش بسیاری از تغییرات نورولوژیک، رفتاری و آسیب های متابولیسمی ایفا می نماید. مطالعات اخیر نشان داده است سیر و کامبوجیا به دلیل خواص آنتی اکسیدان و ضد آپیتوزی نقش عمده ای در پیشگیری و درمان عوارض ناشی از استرس های اکسیداتیو اعمال می نماید. از این رو در این تحقیق تاثیر درمانی عصاره هیدروالکلی سیر و کامبوجیا ناشی از دیابت ایجاد شده با استرپتوزوتوسین مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، با محدوده وزنی 200-180 گرم به پنج گروه هشت تایی در گروه های کنترل (که همزمان با دیابتی شدن موش ها بافر سیترات دریافت کردند)، گروه شاهد (دیابتی، با 55 میلی گرم بر کیلوگرم استپتوزوتوسین که بصورت درون صفاقی دیابتی شدند)، گروه تجربی 1 (دیابتی و دریافت دارو بصورت زیرجلدی با دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره سیر) تجربی 2 (دیابتی و دریافت دارو بصورت زیرجلدی با دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم قارچ کامبوجیا) و گروه تجربی 3 (دیابتی با دریافت دارو بصورت زیرجلدی با دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم قارچ کامبوجیا و 50 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره سیر) و سپس بعد از گذشت دوماه دیابتی شدن موش ها دارو با دوزهای مختلف بصورت زیرجلدی به مدت 2 هفته تزریق شد. بعد از آن موش ها را با کتامین و زایلیزین بیهوش کرده خون گیری مستقیم از قلب انجام داده و بعد از جداسازی سرم برای سنجش گلوکز و انسولین سرم، نمونه ها را تحویل آزمایشگاه دادیم. آنالیز دادههای آماری بر اساس آزمون واریانس یک طرفه ANOVA و آزمون دانکن به کمک نرم افزار SPSS انجام شد. اختلاف معنی دار در سطوح p<0/01, p<0/05 و p<0/001 نشان داده شد. در گروه های دریافت کننده سیر کاهش معنی داری در سطح گلوکز و کلسترل و تری گلیسیرید نسبت به گروه دریافت کننده قارچ کامبوجیا مشاهده گردید و در گروه دریافت کننده سیر نیز افزایش HDL نیز نسبت به سایر گروه ها مشاهده شد. تحقیق حاضر نشان می دهد که عصاره سیر سبب افزایش انسولین و چربی خوب خون شده و به همراه کامبوجیا نیز اثرات مطلوبی بر کاهش کلسترول و چربی خون دارد.

سیر، کامبوجیا، دیابت، کلسترول، موش صحرایی