علی اشرف نظری - استاد / دانشگاه تهران
شهره پیرانی - دانشگاه تهران

متاثر از گسترش رخداد های خشونت بار، فرقه گرایانه و تروریستی در یک دهه ی اخیر، غالب تحلیل گران و پژوهشگران سیاسی در یک دهه اخیر کوشیده اند تا ضمن بحث پیرامون رفتار فردی و جمعی انسان ها، درباره زمینه ها و علل گسترش افراطی گرایی و خشونت سیاسی تامل کنند. توجه به نقش مولفه های فرهنگی و مذهبی با هدف چرایی گرایش افراد به انجام اقدامات خشونت بار، به عنوان یکی از مهمترین دلایل برای فهم خشونت سیاسی در این مقاله مورد توجه است. در این مقاله تلاش خواهد کنش های معطوف به خشونت داعش در چارچوب عوامل فرهنگی- مذهبی مورد تحلیل، نقد و ارزیابی قرار گیرد پرسش اصلی این است که دلایل و زمینه ها و ساختارهای فرهنگی و مذهبی در بروز خشونت درمیان اعضای گروه داعش کدام اند فرضیه پژوهش حاضر نیز بر این مبناست که خشونت داعش برآمده از عواملی نظیر بازتولید فرهنگ خشونت، تعصب مذهبی، بحران معنا، احساس تحقیر، تبعیض، احساس بی ارزشی و عدم کفایت و جایگاه است. محورهای اصلی این مقاله، مهمترین عوامل فرهنگی-مذهبی در بروز خشونت داعش شامل تعصب مذهبی، فرهنگ افتخار، احساس تبعیض و تحقیر فرهنگی- مذهبی، بحران معنا و گم گشتگی هویتی و میل به بقاء و غلبه بر اضطراب مرگ را مورد توجه قرار می دهد.

فرهنگ افتخار, اضطراب مرگ, مذهب, بحران هویت, داعش