مبارکه انصاری - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی . مرکز تحقیقات سالمندی ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
یداله ابوالفتحی ممتاز - دکترای تخصصی سالمندشناسی. مرکز تحقیقات سالمندی ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
مهشید فروغان - دکترای تخصصی سلامت سالمندان. مرکز تحقیقات سالمندی ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

زمینه و هدف: سالمندی فرآیندی طبیعی و یکی از مراحل رشد و تکامل انسان است. افزایش تعداد سالمندان و تغییرات جسمانی و روانشناختی مرتبط با سن از یک سو و تغییر در عادات و شیوه زندگی از سوی دیگر ضرورت مداخله جامعه و خانواده ها را در بهبود کیفیت این دوره از زندگی نشان میدهد. یکی از روشها جهت بهبود و ارتقاء سلامتی و بهزیستی افراد، مداخلات روانشناختی است. همانطور که در پیشینه پژوهش های سلامت روانی مشاهده میشود شوخطبعی از جمله مکانیزم هایی است که در ارتقاء سلامت جسمانی و روانی افراد نقش دارد؛ در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش برنامه شوخ طبعی بر بهزیستی روانی سالمندان مقیم جامعه پرداخته است.روش کار: پژوهش حاضر از لحاظ هدف بنیادی- کاربردی و طرح پژوهش نوعی کارآزمایی بالینی نیمه تجربی است. جامعه این پژوهش شامل افراد سالمند ساکن شهر جم در سال 1397 بود که به روش نمونه گیری در دسترس بر اساس ملاک های ورود که شامل داشتن سن 60 سال و بالاتر، داشتن توانایی برقراری ارتباط کلامی، و علاقه به شرکت در پژوهش و ملاک های خروج شامل غیبت بیش از دو جلسه و انجام ندادن تکالیف و کار عملی بود، انجام شد. این پژوهش شامل 44 فرد سالمند بود که در دو گروه مداخله و کنترل به تعداد مساوی تقسیم شدند. از 44 فرد شرکت کننده در پژوهش 38 نفر وارد تحلیل نهایی شدند. جمع آوری داده ها در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه پنج سوالی بهزیستی سازمان بهداشت جهانی و اطلاعات جمعیت شناختی انجام شد. داده ها بعد از جمعآوری به نسخه 24 نرم افزار spss وارد شدند و با آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار، واریانس و آمار استنباطی شامل آزمون تی مستقل، تی زوجی تجزیه و تحلیل شدند .نتایج: میانگین سنی افراد گروه مداخله و کنترل به ترتیب 65.5 و 67.6 سال بود. میانگین نمره بهزیستی قبل از آموزش مهارت شوخ طبعی در گروه مداخله 13. 11 و در گروه کنترل 12.35 بود. پس از آموزش میانگین نمره بهزیستی در گروه مداخله 17.89 و در گروه کنترل 12.8 شد. نتایج تحلیل نشان داد که تفاوت میانگین ها به لحاظ آماری معنادار بوده است.( p= 0. 0001)بحث و نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت شوخ طبعی، بهزیستی افراد را افزایش می دهد. بنابراین به کارگیری برنامه آموزش مهارت شوخ طبعی توسط روانشناسان و متخصصان حوزه سلامت روان در سطوح مختلف پیشگیری می تواند مفید واقع شود .

بهزیستی، آموزش، شوخ طبعی، سالمند