مریم آرین فر - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
محمد رکوعی - دانشگاه زابل، تخصص: ژنتیک و اصلاح نژاد دام/ ژنتیک کمی/ اصلاح نژاد گاو شیری/ شبیه سازی/ ژنتیک جمعیت
غلامرضا داشاب - دانشیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل
هادی فرجی آروق - استادیار پژوهشی پژوهشکده دام های خاص، دانشگاه زابل

هدف از این تحقیق، مقایسه برخی توابع غیرخطی (وود، دها­نوا، ویلمینک، علی- شفر، کاپیو­بورلینو، کوبی- لیدو، دایجکسترا، روک، گوس و نلدر) برای توصیف منحنی تولید شیر سه دوره شیردهی گاوهای هلشتاین ایران بود. به ترتیب از 6079976، 4879486 و 3312416 رکورد روزآزمون شیر 3550 گله مربوط به سه دوره شیردهی اول، دوم و سوم که بین سال­های 1362 تا 1396 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بود، استفاده گردید. میانگین رکوردهای روزآزمون برای این سه دوره به ترتیب 17/31، 08/34 و 83/33 کیلوگرم بود. جهت برازش توابع غیرخطی از بسته نرم­افزاری nlmeنرم­افزار R (نسخه 3.4.3) استفاده شد. توابع غیرخطی توسط چهار معیار نکویی برازش شامل معیار اطلاعات آکائیک (AIC)، معیار اطلاعات بیزی (BIC)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و شاخص دوربین- واتسون (DW) با هم مقایسه شدند. تابع روک نسبت به سایر توابع برازش بهتری از شکل منحنی استاندارد تولید شیر سه دوره اول شیردهی گاوهای هلشتاین ایران نشان داد. توابع گوس و روک بالاترین دقت را در پیش­بینی زمان رسیدن به اوج تولید، میزان تولید شیر در اوج و تداوم تولید شیر در دوره­های مختلف شیردهی نشان دادند اما در کل، تابع روک قدرت پیش­بینی­ بالایی در برآورد توصیف­کننده­های منحنی تولید شیر داشت. بنابراین بهتر است جهت برازش منحنی تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران از این تابع استفاده شود.

توابع ریاضی, تولید شیر, رکورد روز آزمون, هلشتاین ایران