محسن کاظمی - استادیار گروه علوم دامی مجتمع آموزش عالی تربت جام
الیاس ابراهیمی - استادیار گروه علوم دامی مجتمع آموزش عالی تربت جام
آمنه اسکندری تربقان - مربی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده علوم پزشکی تربت جام
رضا ولی زاده - استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

کریستال ویولت از جمله آلاینده های آبی محسوب می شود، بنابراین پژوهشی با هدف بررسی اثر افزودن رنگ کریستال ویولت (صفر، 3، 6 و 9 پی پی ام) با سطوح مختلف بنتونیت سدیم یا خاکستر پوست خربزه (صفر، 4 و 8 میلی گرم به عنوان جاذب) به محیط کشت تهیه شده از مایع شکمبه گوسفند در قالب طرح فاکتوریل 3×2×4 انجام شد. کارآیی هر یک از جاذب های فوق (صفر، 4 و 8 میلی گرم) در حذف کریستال ویولت اضافه شده به آب (صفر، 3، 6 و 9 پی پی ام) در زمان های 3 و 24 ساعت انکوباسیون، نیز ارزیابی شد. هر دو جاذب فوق (به ویژه بنتونیت سدیم) منجر به حذف کارآمد رنگ از آب شدند. افزودن رنگ تا سطح 6 پی پی ام به محیط کشت، باعث کاهش معنی دار تولید تجمعی گاز در زمان های 12 و 24 ساعت انکوباسیون، پتانسیل تولید گاز، میزان کل اسیدهای چرب فرار، نیتروژن آمونیاکی و نیز کلیه پارامترهای تخمیری برآورده شده از تولید گاز شامل تولید پروتئین میکروبی، قابلیت هضم ماده آلی، انرژی خالص شیردهی و انرژی قابل متابولیسم در مقایسه با تیمار شاهد شد (0001/0> P). مقدار pH محیط کشت تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. با افزودن هر یک از جاذب ها (به ویژه سطح 4 درصد)، کلیه پارامترهای تولید گاز و فراسنجه های برآورد شده از تولید گاز، کاهش معنی داری را نشان دادند (0001/0> P). نتایج کلی نشان داد کاربرد کریستال ویولت حتی در سطوح پایین، اثر منفی بر فعالیت های تخمیری میکروارگانیسم های محیط کشت دارد. اگرچه که هر دو جاذب منجر به حذف کارآمد رنگ از آب شدند، ولی نتوانستند از اثرات منفی آن بر محیط کشت بکاهند.

کریستال ویولت, رنگ, آلوده کننده آب, محیط کشت, جاذب