محمد باقر خرمشاد - استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی
پرویز امینی - استادیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد

در اندیشه و نظام های مردم سالار از جمله مردم سالاری دینی، مفهوم دخالت مردم هسته مفهومی مشترکی است که مرز نظام های مردم سالار از نظریه و نظام های غیر مردم سالار معین می کند. وجه مهم مفهوم دخالت مردم، توجیهی است که هر یک از نظریه های مردم سالار و مردم سالاری دینی برای آن می آورند و از همین ناحیه می توان شاهد قرائت های مختلف از مردم سالاری بود. مطابق این نوشتار دو دیدگاه کلان درباره توجیه دخالت مردم از موضع مشروعیت و نیز از موضع غیر مشروعیت وجود دارد که البته هر کدام تقریر هایی متفاوت دارند. در مسئله مشروعیت با دو الگو مواجهیم. الگوی تک ساحتی مشروعیت و الگوی چند ساحتی مشروعیت که اولی ناظر به بعدی از ابعاد حکومت مانند صلاحیت های حاکم یا فرایند های کسب و اعمال قدرت است و دومی که ناظر به همه ابعاد حکومت از جمله غایات و نیز کارآمدی علاوه بر موارد دوگانه پیش است. در این نوشتار متکی به روش شناسی داده بنیاد، موضع آیت الله خامنه ای را می توان جزو دسته دوم تقریر کرد که مسئله مشروعیت در یک الگوی چند ساحتی و  ناظر به چهار بعد از ابعاد حکومت مطرح می کند.

مردم سالاری دینی, مشروعیت, الگوی تک ساحتی, الگوی چند ساحتی, آیت الله خامنه ای