فریبا درتاج - دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی، مربی دانشگاه پیام نور کرمان
اسماعیل زارعی زوارکی - مدیر گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه
خدیجه علی آبادی - تکنولوژی آموزشی

این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش از راه دور مبتنی بر موک برای دانشجویان و اعتبارسنجی آن از نظر متخصصان انجام شده است. روش پژوهش، روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد مرور نظام­مند ادبیات پژوهشی و جهت اعتبارسنجی الگو از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق جهت طراحی الگوی آموزشی، شامل تمامی کتاب­ها، مقالات پژوهشی و مروری، پایان­نامه ها و منابع اطلاعاتی اینترنتی مرتبط در زمینه فناوری به­ویژه محیط موک و آموزش از راه دور دانشجویان (از سال 2000 تا 2017) و جامعه آماری جهت اعتبارسنجی الگو، متخصصان تکنولوژی آموزشی و متخصصان آموزش از راه دور بودند. نمونه آماری جهت تعیین عناصر الگو تعداد 10 فصل کتاب و 20 مقاله مرتبط با آموزش از راه دور و 5 جلدکتاب و 20 مقاله مرتبط با فناوری اطلاعات و موک بودند که به­صورت هدفمند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفتند. جهت اعتباریابی الگو، تعداد 30 نفر از متخصصان تکنولوژی آموزشی و آموزش از راه دور به­عنوان نمونه شرکت کردند. ابزار جمع­آوری داده ها شامل فیش­برداری و یک پرسشنامه 7 سوالی محقق­ساخته در مقیاس لیکرت بود. نتایج این مطالعه منجر به تدوین یک الگوی تجویزی شد. مراحل تشکیل­دهنده این الگو شامل هشت مرحله آماده­سازی، تحلیل، طراحی، توسعه، اجرا، ارزشیابی و بهینه­سازی یادگیری می باشد. تدوین این الگوها با رویکرد تلفیقی بوده است و از نقاط قوت الگوهای مختلف محیط های آموزش از راه دور و موک استفاده شد. همچنین نتایج نشان داد نظر متخصصان در هر 7 سوال مربوط به ارزیابی به­طور معنی­داری بیشتر از حد وسط بوده است (01/0P<). می توان نتیجه گرفت که متخصصان، اعتبار درونی الگوی طراحی­شده در آموزش از راه دور را در حد زیاد ارزیابی کردند. استفاده از الگوی آموزش از راه دورمبتنی بر فناوری موک در افزایش درگیری تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانشجویانی که تحت این آموزش قرار گرفتند موثر بود (01/0P<). در نتیجه می توان از این الگو برای آموزش دانشجویان پیام نور از طریق محیط موک استفاده کرد.

الگوی طراحی آموزشی, دانشجویان پیام نور, محیط های آموزش از دور, موک