منیژه سبکدست نودهی - هئیت علمی
محمد دشتکی - کارشناس ارشد
یوسف ساسانی - دانشجو کارشناسی ارشد
احمد رضایی زاده - دانشجوی دکتری

تنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد . در این راستا به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روابط برخی از صفات مورفولوژیک با عملکرد و اجزای عملکرد102 ژنوتیپ لوبیا از بانک ژن دانشکده کشاورزی در قالب طرح آگمنت در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در سال 1395در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران واقع در کرج اجرا شد. ضرایب همبستگی ساده بین صفات، نشان داد از میان تمامی صفات مورد آزمایش، وزن غلاف (r=94**) و تعداد دانه در غلاف (r=74**)بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط نرمال داشت.در شرایط تنش نیز وزن غلاف (r=96**) و تعداد دانه در غلاف (r=84**)بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشت. با استفاده از رگرسیون گام به گام تنها صفت وزن غلاف به عنوان صفت تاثیر گذار در شرایط نرمال وارد مدل شد که 88 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توضیح داد. در حالیکه در شرایط تنش دو صفت وزن غلاف و تعداد غلاف وارد مدل شدند. در ادامه با استفاده از تجزیه به عامل ها ، یازده متغیر در پنج عامل برای شرایط نرمال و چهار عامل برای شرایط تنش تعریف شدندکه در مجموع به ترتیب 77 و 70 درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند. نتایج این تحقیق در مجموع نشان داد که ژنوتیپ های 73، 53، 91 در شرایط نرمال رطوبتی و ژنوتیپ های 100، 70، 60 در شرایط تنش، دارای عملکرد بالایی می باشند که می توان در برنامه های اصلاحی استفاده کرد.

کلمات کلیدی: تنش خشکی, عملکرد, همبستگی, رگرسیون