سعید رضا حسین زاده - گروه زیست شناسی دانشکده علوم دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
حمزه امیری - گروه زیست شناسی دانشکده علوم دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
احمد اسماعیلی - گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

عصاره کود ورمی­کمپوست به­دلیل ساختار متخلخل، ظرفیت نگه­داری آب بالا، تنظیم کننده­های رشد گیاهی و وجود مقادیر بالای عناصر غذایی پرمصرف و کم مصرف، می­تواند تاثیر تنش­های مختلف را بر گیاهان کاهش ­دهد. در این راستا      به­منظور بررسی برهم­کنش سطوح مختلف عصاره آبی ورمی­کمپوست و تنش خشکی بر شاخص­های جوانه­زنی نخود آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم­الانبیاء بهبهان در سال 1393 انجام شد. عوامل مورد بررسی شامل عصاره ورمی­کمپوست در چهار سطح (0، 5، 10 و 20 درصد حجمی) و تنش خشکی در چهار سطح (0، 3/0- ، 6/0- و 9/0- مگاپاسکال) بود. تنش خشکی توسط پلی­اتیلن­گلایکول 6000 اعمال شد. عصاره ورمی­کمپوست در تیمار خشکی 3/0- مگاپاسکال توانست برخی شاخص­های جوانه­زنی مورد بررسی را بهبود دهد، به­طوری­که سطح 10 درصد عصاره بیشترین میزان درصد جوانه­زنی (66/63 درصد)، طول ریشه­چه (31/4 سانتی­متر)، سطح 20 درصد بیشترین میزان وزن خشک ساقه­چه (6/50 میلی­گرم) و سطح 5 درصد بیشترین میزان وزن خشک ریشه­چه (89 میلی­گرم) را در مقایسه با سطح شاهد داشتند. در تیمارهای 6/0- و 9/0- مگاپاسکال، عصاره ورمی­کمپوست به جز وزن خشک ریشه­چه نتوانست کاهش شاخص­های جوانه­زنی را که در اثر تنش خشکی ایجاد شده بود، جبران کند. در حالت کلی پژوهش حاضر نشان داد که کاربرد عصاره ورمی­کمپوست در مرحله جوانه­زنی در سطوح بالای تنش خشکی تاثیر معنی­داری ندارد اما در تنش­های خشکی ملایم (3/0- مگاپاسکال) موثر است.

آندوسپرم مصرفی, پلی اتیلن گلایکول, درصد جوانه زنی, سرعت جوانه زنی