معصومه سعیدی - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، مشهد، ایران.
ثریا ضیایی - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
علی بیرانوند - مربی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر فضای مجازی بر میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر بیرجند انجام شد.روش شناسی: این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر بیرجند است. بر اساس فرمول جرسی مورگان تعداد 380نفر بر اساس ضوابط نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش مشخص شد که رابطه معناداری بین میزان و مدت زمان استفاده از فضای مجازی و جنسیت با میزان مطالعه غیردرسی وجود ندارد. دختران بیشتر از پسران علاقه به خواندن رمان دارند و در خصوص سرگرمی و جدول، ورزش، موسیقی، علمی، تاریخی و مذهبی علاقه پسران بیش از دختران است. بین دلایل استفاده از فضای مجازی برای مطالعات غیردرسی دانش آموزان در قسمت تکمیل کنندگی اطلاعات منابع درسی، تفاوت معناداری وجود دارد. اولویت اول استفاده دانش آموزان از فضای مجازی سهولت دسترسی به آن است. نتیجه گیری: براساس پژوهش حاضر، پرسشنامه محقق بر اساس طیف لیکرت با ضریب پایایی بالایی تهیه شد که می توان در پژهش های آتی می توان استفاده کرد. یافته های این پژوهش را می توان در ارزیابی و سیاستگزاریهای کتابخانه های سطح شهر و کتابخانه های مدارس جهت بهبود وضعیت مطالعه غیردرسی دانش آموزان بکار برد.

فضای مجازی, مطالعه غیردرسی, دانش آموزان دوره اول متوسطه, بیرجند, میزان مطالعه