میر جعفر صادق صفری - دکتری مهندسی عمران-هیدرولیک و منابع آب، دانشکده فنی دانشگاه ارومیه
میر علی محمدی - دانشیار مهندسی عمران-هیدرولیک و مکانیک رودخانه، دانشکده فنی دانشگاه ارومیه

-انتقال رسوب یکی از موضوع­های مهم در طراحی هیدرولیکی کانال­ها با جداره صلب می­باشد. سیستم کانال­های زهکشی آب­های سطحی در شهرها، کانال­های آبیاری و سایر کانال­های انتقال و توزیع آب، نوعی از کانال­ها با جداره صلب می­باشند. شکل سطح مقطع کانال، یکی از عوامل تاثیرگذار در انتقال رسوب در کانال­ها با جداره صلب می­باشد. در این مطالعه آزمایشگاهی، آستانه حرکت ذره­های رسوب در یک کانال U-شکل با جداره صلب بررسی شده است. داده­های آزمایشگاهی با استفاده از روش­های تنش برشی بحرانی و سرعت بحرانی تحلیل شده و روابطی برای محاسبه تنش برشی و سرعت مورد نیاز برای آستانه حرکت ذره­های رسوبی در کانال U-شکل با جداره صلب ارائه شده است. روابط ارائه شده با روابط متناظر برای کانال­ها با جداره متحرک و صلب موجود در پیشینه موضوع مقایسه شده است. بر اساس نتایج به­دست آمده، ذره­های رسوب در کانال­ها با جداره صلب نیاز به تنش برشی بحرانی و سرعت بحرانی کمتری در مقایسه با کانال­ها با جداره متحرک دارند. مقایسه روابط آستانه حرکت بر اساس روش سرعت بحرانی در کانال­ها با جداره صلب نشان می­دهد که ذره­های رسوب در کانال U-شکل نیاز به سرعت بحرانی بیشتری در مقایسه با کانال­های دایره­ای، مستطیلی و مستطیلی با کف V-شکل دارند. ­

آستانه حرکت, تنش برشی بحرانی, رسوب, سرعت بحرانی, U-شکل, کانال با جداره صلب