علیرضا نظری - دانشگاه علامه طباطبایی
محمدمهدی فرقانی - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

با گسترش روزافزون اینترنت و بسترسازی گسترده فضای مجازی، اجتماعاتی درون این فضا شکل گرفته که بسیاری از پدیده های انسانی را تحت تاثیر قرار داده است. از این مفاهیم مهم و اساسی، می توان به جامعه مدنی اشاره کرد و تغییراتی که در زمینه ارتباطات و رسانه به وجود آمده باعث شده تا جامعه مدنی شکل نوینی از تجربه ها را خلق کند؛ از جمله این تجربه ها روزنامه نگاری آرمانی است. در این مقاله تلاش شده است، ضمن تبیین جامعه مدنی و تاثیرات فضای مجازی در طول سال های اخیر بر آن، روزنامه نگاری آرمانی تبیین شود. این نوع روزنامه نگاری، با اشاره به پیشینه آن در کشورهای اروپایی و نظریه های اندیشمندانی چون هابرماس، در بحث حوزه عمومی چارچوب بندی نظری شده است. با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای مشکلاتی که در مسیر روزنامه نگاری آرمانی وجود دارد، بررسی شده؛ مشکلاتی چون قوانین ناکارآمد، عدم دسترسی گسترده و نبود دولت الکترونیک به معنای عام آن، پاره ای از این مشکلات در ایران است. در پایان ضمن برشمردن معایب و مزایای فضای مجازی، روزنامه نگاری آرمانی در ایران، به رغم مشکلاتی که وجود دارد، قابل حصول و دسترسی تشخیص داده شد و می توان آن را به عنوان شیوه ای از روزنامه نگاری به حساب آورده از مزایای آن سود برد.

روزنامه نگاری آرمانی, جامعه مدنی, فضای مجازی, اینترنت