حسن ملکشی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
جعفر محقق - هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
رضا طلایی حسنلویی - گروه گیاهپزشکی - دانشگاه تهران
حسین اللهیاری - گروه گیاه پزشکی، دانشگاه تهران

سن شکارگرNesidiocoris tenuis در کنترل بید گوجه فرنگی Tuta absoluta و سفیدبالک گلخانهTrialeurodes vaporariorum در گلخانه های گوجه فرنگی نقش موثری دارد. پراسنجه های رشدی سن در شرایط آزمایشگاهی روی برگچه های گوجه فرنگی با تغذیه از تخم های بید آرد و بید گوجه فرنگی مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به روش جدول زندگی دو جنسی سن- مرحله زیستی، انجام شد. میانگین طول دوره های پیش از بلوغ سن شکارگر در تغذیه از تخم های یادشده به ترتیب 23/0±15/24 و 47/0±58/29 روز به دست آمد. طول عمر حشرات بالغ ماده و نر به ترتیب 9/58±3/46 و 17/4±64/42 روز (با تغذیه از تخم بید آرد) و 72/0 ± 39/47 و 73/0 ± 62/43 روز (با تغذیه از تخم بید گوجه فرنگی) محاسبه شد. میانگین زادآوری حشره با تغذیه از تخم های مذکور به ترتیب 91/14 ± 08/79 و 53/3 ± 66 تخم بود. پراسنجه های جمعیت پایدار به ترتیب با تغذیه از طعمه های یاد شده برای نرخ سرشتی افزایش (r) 009/0 ± 078/0 و 006/0 ± 084/0 بر روز، نرخ کرانمند افزایش (λ) 001/0 ± 082/1 و 006/0 ± 087/1 بر روز، نرخ سره زادآوری (R0) 55/5 ± 88/17 و 46/4 ± 42/22 نتاج بر فرد، نرخ ناسره زادآوری (GRR) 91/17 ± 41/66 و 62/6 ± 85/56 نتاج بر فرد و میانگین زمان یک نسل (T) 04/1 ± 1/36 و70/0 ± 24/37 روز به دست آمد که اختلاف معنی داری را نشان نداد. در یک نتیجه گیری عملی به ویژه برای محیط های گلخانه ای، می توان سن شکارگر N. tenuis را روی تخم های بید آرد تولید انبوه کرد و سپس علیه بید گوجه فرنگی بکار گرفت، بدون این که نگران کاهش ویژگی های زیستی شکارگر باشیم.

پرورش انبوه, سن شکارگر Nesidiocoris tenuis, مهار زیستی