اقدس خطیب - محقق، دانشگاه علم و فرهنگ شعبه کاشمر
مجتبی مرادزاده اسکندری - استادیار، بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران
احمد درخشان - مربی، دانشگاه علم و فرهنگ شعبه کاشمر
هادی محمودی - مربی، بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران

در این پژوهش کارآیی سه جدایه قارچ harzianumTrichoderma به دست آمده از ترکیبات تجاری تریانوم پی، تریکومیکس­اچ-وی، تریکوفانگ اس و دو جدایه بومی Th1 و Th2 این قارچ از نظر کنترل بیماری پژمردگی فوزاریومی خربزه به روش تیمار بذر در آزمایشگاه و گلخانه ارزیابی شد. در آزمایشگاه بذور مایه زنی شده با بیمارگر و ترکیبات تجاری و دو جدایه بومی، از نظر میزان جوانه زنی بررسی شدند. نتایج نشان داد جدایه های تریانوم پی و Th1 با ایجاد به­ترتیب 95 و 5/92% جوانه زنی، موثرترین تیمارها بوده و نسبت به شاهد که 25% جوانه زنی داشت، اختلاف معنی دار نشان داد. در گلخانه، بذور با تیمارهایی شامل سه ترکیب تجاری بیولوژیک، دوجدایه تکثیرشده در سبوس با سه غلظت 5/0، 5/1 و 5/2 در هزار، دو قارچ کش رورال تی اس و تیابندازول با غلظت های 5/1، 2 و 5/2 در هزار ضدعفونی و در گلدان هایی با خاک مایه زنی شده به قارچ کشت شدند. شاخص های رشدی و شدت بیماری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج شدت بیماری نشان داد تریانوم و تریکومیکس 5/2%، تریکوفانگ 5/1 و رورال 2% به­ترتیب با 80، 5/67، 5/67 و 5/67% بوته های سالم، در مقایسه با شاهد با 5/7 درصد، موثرترین تیمارها بود. شاخص های رشدی، رورال2%، تریانوم5/2 در هزار و سوسپانسیونی از جدایه ها با غلظت 106 اسپور در میلی لیتر، مایه زنی شد، بهترین تیمارها بودند. نتایج نشان داد جدایه های بومی و تجاری harzianumT.پتانسیل کنترل این بیماری را از طریق تیمار بذر داشته، این توانایی قابل مقایسه با قارچ کش ها بوده و در بین جدایه های قارچ آنتاگونیست، این قابلیت متفاوت می باشد.

کنترل بیولوژیک, آنتاگونیست, قارچ کش, جوانه زنی