مسعود لطیفیان - پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
ابراهیم سلیمان نژادیان - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
مهران غزوی - موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

قارچ Beauveria bassiana یکی از عوامل کنترل میکروبی شپشه دندانه دار Oryzaephilus surinamensis می باشد. در این تحقیق به منظور بررسی همه گیرشناسی عامل بیمارگر، شپشه دندانه دار درون انسکتاریوم های حاوی خرما پرورش داده شد. خرما قبل از انتقال به انسکتاریوم با غلظت کشنده 50% قارچ B. bassiana تیمار شد. نمونه برداری ها در طول 25 هفته انبارداری انجام و جمعیت میزبان در 12 گام محاسبه گردید. تغییرات گروه های جمعیتی بر اساس مدل های عمومی، اس-آی- ار و آندرسون و می محاسبه شد. در شرایط شاهد و بیماری مدل رشد لجستیک برازش مناسبی از رشد جمعیت نشان داد. مقایسه کارایی مدل های مختلف نشان داد که مدل آندرسون و می در بیان ارتباطات مختلف جمعیت ها با عامل بیمارگر موفق تر از مدل های عمومی و اس- آی- ار عمل می کند. در منحنی تغییرات تراکم جمعیت آفت در خرمای تیمار شده یک روند سینوسی مشاهده شد به گونه ای که تراکم جمعیت در مرحله پیش همه گیری افزایش یافته تا به نقطه اوج منحنی که زمان وقوع همه گیری بود، رسید. پس از آن در مرحله پس همه گیری روند کاهشی در منحنی تراکم جمعیت آفت ثبت شد. در دوره انبارداری چهار موج ثبت گردید که نشان دهنده پنج دوره همه گیری در جمعیت آفت بود. نقاط اوج این موج ها در هفته های سوم، سیزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم واقع شده بود. طولانی ترین دوره ، دوره دوم بود که حدود 12 هفته و کوتاهترین موج همه گیری بود.

قارچ بیمارگر Beauveria bassiana, Oryzaephilus surinamensis, محصول انباری, پویایی جمعیت