جعفر ابراهیمی فر - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه حشره شناسی و بیماری های گیاهی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
ارسلان جمشیدنیا - استادیار، گروه حشره شناسی و بیماری های گیاهی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
حسین اللهیاری - دانشیار، گروه گیاهپزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

سفیدبالک گلخانه (Hem., Aleyrodidae) Trialeurodes vaporariorum آفتی همه جازی، پلی فاژ و کلیدی است که به دامنه وسیعی از محصولات حمله می کند. در این پژوهش، پارامترهای زیستی و تغذیه ای زنبور پارازیتویید Eretmocerus delhiensis Mani (Hym., Aphelinidae) روی سفیدبالک گلخانه در تغذیه از گیاه گوجه فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش ها در شرایط کنترل شده، دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 ساعت (روشنایی: تاریکی) در اتاقک رشد انجام شد. بر اساس این تحقیق، نتاج زنبور پارازیتویید همگی ماده بود و جنس نر مشاهده نشد. طول دوره پیش از بلوغ، دوره پیش از تخمریزی، دوره تخمریزی، دوره پس از تخمریزی، دوره بلوغ و طول عمر زنبور پارازیتویید به ترتیب؛ 32/0±03/15، 06/0±46/0، 12/0±2/4، 08/0±04/1، 13/0±71/5 و 5/0±74/20 روز براورد شد. همچنین سایر پارامترهای زیستی مثل میانگین تخمریزی روزانه، تخمریزی کل، میزان تغذیه روزانه از میزبان و میزان تغذیه کل به ترتیب؛ 11/0±04/3، 72/0±43/17 تخم و 05/0±07/1 و 35/0±14/6 پوره محاسبه گردید. نتایج تجزیه رگرسیونی نشان داد که تغذیه از میزبان تاثیر معنی­داری بر میزان تخمریزی این پارازیتویید دارد. نتایج دلالت بر این دارد که زنبور پارازیتویید E. delhiensis علاوه بر پارازیتیسم قادر است بخشی از جمعیت میزبان را از طریق تغذیه از بین ببرد. بنابراین، به­عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک بالقوه می تواند در مدیریت آفت سفیدبالک گلخانه مورد استفاده قرار گیرد.

پارازیتیسم, بکرزای ماده زا, تغذیه از میزبان