زهرا حسینی - دندانپزشک، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
زهرا قربانی - استادیار سلامت دهان و دندان اجتماعی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
آرزو ابن احمدی - دانشیار سلامت دهان و دندان اجتماعی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

مقدمه: به دلیل اهمیت نقش دندانپزشک در ترک سیگار بیماران سیگاری، هدف این مطالعه تهیه پرسشنامه استاندارد و معتبر برای ارزیابی اثر مشاوره دندانپزشک بر دانش، نگرش و مرحله بیمار سیگاری در چرخه تغییر در مراکز دندانپزشکی بود. مواد و روش ها: پس از گردآوری مقالات مرتبط، پرسشنامه ای حاوی 3 سوال دموگرافیک، 16 سوال در مورد تاریخچه ای از مصرف تنباکو، 5 سوال برای تعیین مرحله تغییر بیمار، 7 سوال برای بررسی دانش و 27 سوال برای بررسی نگرش طراحی شد. برای استانداردسازی و معتبر کردن پرسشنامه از پانل متخصصین برای بررسی کیفی پرسشنامه استفاده شد. همچنین در بررسی روایی محتوای کمی، از شاخص روایی محتوا و نسبت روایی محتوا استفاده شد. سپس پایایی پرسشنامه با دو روش آزمون-آزمون مجدد و آلفا-کرونباخ بررسی شد. یافته ها:پس از بررسی نتایج روایی، سوالاتی که شاخص روایی محتوایی آنها کمتر از حد مجاز بود، اصلاح شد و تغییرات لازم در آن ها صورت گرفت. سپس مراحل روایی آنها تکرار شد تا مقدار مطلوب، یعنی نسبت روایی محتوا بیش از 62/0 و شاخص روایی محتوا بیشتر از 79/0 حاصل شد. پایایی آن ها با تست آلفا-کرونباخ و مقدار بیشتر از 7/0 تایید شد. نتیجه گیری: این مطالعه ابزار مناسب پایا و روا جهت ارزیابی اثر مشاوره دندانپزشک در چرخه تغییر و ارزیابی دانش و نگرش بیماران سیگاری نسبت به سیگار و اثر آن بر سلامت دهان و دندان فراهم نمود.

پرسشنامه, روانشناختی, چرخه تغییر, مصاحبه دندانپزشک