حمید جعفری قریه علی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولیعصر رفسنجان

نصیحه­الملوک­کتابی است از امام محمد غزالی که با نثری ساده و روان در موضوع حکمت عملی بر اساس دین و به منظور هدایت پادشاهان و درباریان نوشته شده­است. نویسنده در این کتاب با گزینش ساخت­های زبانی مناسب، عقاید و اندیشه­های خود را بیان کرده­است. صراحت و شفافیت حاکم بر متن، نصیحه­الملوک را در شمار متن­های گفتمان محور نشان می­دهد. این پژوهش به بررسی ویژگی­های سبکی نصیحه­الملوک در پیوند با عناصر ایدئولوژیک درون متنی می­پردازد. هدف از این پژوهش آن است که نشان دهد ساختارها و رخدادهای کلامی می­توانند ایدئولوژی حاکم بر متن را به مخاطب منتقل کنند. بر اساس نتایج این پژوهش، نگرش عرفانی غزالی که بر بنیاد پیوند شریعت و طریقت است، در گزینش عناصر زبانی و سازه­های کلامی تاثیرگذار بوده­است. استناد مستمر به آیات، احادیث و روایات و بسامد حکایات، سیطره اندیشه­های ایدئولوژیک را بر متن نشان می­دهد. شگردهای محدود بلاغی به­ویژه آرایه­های تقسیم و تمثیل نیز در جهت اهداف ایدئولوژیک  به خدمت گرفته­شده­اند.

نصیحه الملوک, ایدئولوژی, ویژگی های سبکی, گزینش انگیره دار