حامد کاچار - کارشناسی ارشد مهندسی سنجش از دور، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
مهدی مدیری - دانشیار، مجتمع دانشگاهی پدافند غیرعامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر
محسن عسگری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی نقشه برداری، دانشگاه آزاد اسلامی
حمید دبیری - کارشناسی ارشد، مهندسی کشاورزی، دانشگاه شیراز

بیماری میوه سبز مرکبات (گرینینگ) یا HLB یکی از خطرناک ترین بیماری های مرکبات در نقاط مختلف جهان است. بطور کلی این بیماری تمامی ارقام مختلف مرکبات را آلوده می کند و در نهایت به مرگ درختان منجر می شود. با توجه به آن که تاکنون هیچگونه درمانی برای بیماری گرینینگ مرکبات گزارش نشده است، لذا الز بین بردن درختان آلوده می تواند گسترش HLB را کاهش دهد. از این رو شناسایی و تشخیص دقیق بیماری HLB قبل از اعمال استراتژی های کنترل مانند از بین بردن درختان بیمار، بسیار ضروری است. بطور کلی، از آنجا که روش های فعلی تشخیص HLB نظیر مشاهدات میدانی، PCR و سنجش بیولوزیکی و میکروسکوپی الکترونی، گران و زمان بر هستند، از این رو برای تشخیص و تمایز درخت های آلوده به HLB از درختان سالم، دستیابی به روشی سریع و قابل اطمینان امری لازم، ضروری و اجتناب ناپذیر است. لذا هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی منحنی انعکاس طیفی درختان مرکبات مبتلا به بیماری گرینینگ با استفاده از طیف سنجش زمینی و شاخص های گیاهی است. با توجه به گزارش هایی مبنی بر بروز بیماری گرینینگ مرکبات در کشور، منطقه ی تنگ ایج فسا در استان فارس بعنوان منطقه ی مورد مطالعه انتخاب شد. با نظر کارشناسان گیاه شناسی و کشاورزی حاضر در منطقه، درختان مرکبات سالم و مبتلا به بیماری گرینینگ شناسایی و با استفاده از دستگاه طیف سنج ASD FieldSpec4 عملیات طیف سنحی انجام شد. با مقایسه ی میانگین طیف های اخذ شده از درختان آلوده به گرینینگ و در ختان سالم، مشخص شد که در ناحیه مرئی طیف الکترومغناطیس، متوسط میزان انعکاس طیفی درختان آلوده به گرینینگ یا HLB از درختان سالم بیشتر و در لبه ی قرمز و ماحیه مادون قرمز نزدیک، کمتر است. از طرف دیگر شاخص های طیفی NDI، SIPI و PSRI برای درختان پرتقال و گریپ فروت سالم و مبتلا به بیماری گرینینگ، محاسبه شد. افزایش میانگین مقادیر شاخص NDI و کاهش میانگین مقادیر شاخص های SIPI و PSRI برای درختان مرکبات سالم در مقایسه با درختان مبتلا به بیماری گرینینگ، بیانگر افزایش غلظت کارتنویید و یا کاهش چشمگیر کلروفیل در گیاهان آفت زده می باشد که می تواند نشان دهنده ی استرس و زوال در گیاه باشد.

بیماری گرینینگ، مرکبات، طیف سنجی زمینی، شاخص های گیاهی