تحلیلی تاریخی از زمینه های پیدایش برنامه ریزی توسعه ای و شکل گیری سازمان برنامه در ایران (دوره پهلوی 1304 – 1327 ه.ش)
عنوان مقاله: تحلیلی تاریخی از زمینه های پیدایش برنامه ریزی توسعه ای و شکل گیری سازمان برنامه در ایران (دوره پهلوی 1304 – 1327 ه.ش)
شناسه ملی مقاله: JR_HII-28-40_002
منتشر شده در شماره 40 دوره 28 فصل در سال 1397
شناسه ملی مقاله: JR_HII-28-40_002
منتشر شده در شماره 40 دوره 28 فصل در سال 1397
مشخصات نویسندگان مقاله:
علی شهوند - دانشجوی دوره دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خلیج فارس بوشهر
حبیب اله سعیدی نیا - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس بوشهر
خلاصه مقاله:
علی شهوند - دانشجوی دوره دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خلیج فارس بوشهر
حبیب اله سعیدی نیا - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس بوشهر
برنامه ریزی به منظور توسعه در ابتدای قرن بیستم و به دنبال تحولات بین المللی میان دو جنگ جهانی و پس ازآن از سوی غالب کشورهای توسعه نیافته پیگیری شد. در ایران پیدایش اندیشه برنامه ریزی و تجربه تلاش در عملی ساختن آن در مقطعی کوتاه، پیش از گرایش گسترده در سطح بین المللی، طی حکومت رضاشاه به منصه ظهور رسید. به دنبال تحولات بین المللی و داخلی پس از جنگ جهانی دوم بازآفرینی اندیشه برنامه ریزی در میان جامعه و دستگاه حاکمه ایران شکل گرفت و گرایش به آن پیگیری شد. تلاش در تدوین نخستین برنامه و استقرار نظام برنامه ریزی در این زمان چهار سال به طول انجامید. طی این دوره استفاده از دانش تخصصی شرکت های مشاورهای آمریکا به توصیه بانک بین المللی ترمیم و توسعه موجب شده تا استقرار نظام برنامه ریزی در ایران در راستای منافع نظام سرمایهداری ارزیابی گردد. پژوهش حاضر مسئله ی چگونگی پیدایش نظام برنامه ریزی در ایران را با سوال استقرار نظام برنامه ریزی در ایران حاصل اندیشه و نیاز داخلی بوده یا برنامه های تحمیلی در راستای منافع نظام سرمایهداری مورد بررسی قرار داده و این فرضیه که: هرچند اندیشه برنامه ریزی در ایران سابقه ای طولانی دارد، اما هدایت و استقرار آن پس جنگ جهانی دوم متاثر از شرایط بین الملل از سوی ایالات متحده، در راستای اهداف و مطامع نظام سرمایه داری صورت گرفت، را تحلیل و ارزیابی میکند. این پژوهش به روش تاریخی و با تکیه بر اسناد و منابع نو، منشا و سرچشمه ایرانی نظام برنامه ریزی را اثبات می نماید.
کلمات کلیدی: نظام برنامه ریزی, پهلوی دوم, برنامه عمرانی, سرمایه داری, برنامه هفت ساله
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/895273/