کیومرث زرافشانی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه
شهناز امیریان - دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه

در سال های اخیر تغییرات آب و هوایی آبزی پروران را با چالش های جبران ناپذیری مواجه ساخته است، اما آنچه مورد غفلت قرار گرفته است مطالعات آسیب پذیری آبزی پروران نسبت به مخاطرات آب و هوایی بوده است. لذا هدف از این مطالعه واکاوی آسیب پذیری آبزی پروران شهرستان قصرشیرین نسبت به تغییرات آب و هوایی است. دراین مطالعه کیفی آبزی پروران این شهرستان (46 نفر) از طریق سر شماری شرکت نمودند. مبنای جمع آوری داده ها رهیافت ارزیابی ریسک مبتنی بر مشارکت جامعه محلی بود، در این رهیافت آبزی پروران به بررسی آسیب پذیری و راهبرد های سازگاری در برابر تغییرات آب و هوایی خود پرداختند. بکارگیری تکنیک هایی همچون مصاحبه گروه متمرکز، تکنیک تقویم فصلی، نقشه مخاطرات، محاسبه امتیاز آسیب پذیری و نقشه ذهنی فرصت مشارکت بیشتر را برای آبزی پروران فراهم می ساخت. نتایج نشان داد آبزی پروران نسبت به تغییرات آب و هوایی شناخت کاملی دارند. کم آبی، افزایش دمای هوا و گرد و غبار عمده ترین تغییرات آب و هوایی شهرستان قصرشیرین بوده است. یافته ها نشان داد که آبزی پروران نسبت به کم آبی و افزایش دما بیشترین آسیب پذیری و نسبت به گرد و غبار آسیب پذیری کمتری دارند. نتایج همچنین نشان داد که تغییرات آب وهوایی پیامدهایی همچون تلفات ماهی، کوتاه شدن دوره پرورش وکاهش تولید ماهی را به دنبال داشته است. آبزی پروران راهبردهای سازگارانه متفاوتی همانند مکانیزاسیون مزارع، کاهش تراکم کشت ماهی و رها سازی ماهی با وزن بیشتر را برای کاهش پیامدها به کار می برند. براساس یافته های پژوهش حاضر کشت گونه های مقاوم، استفاده از روش های نوین پرورش ماهی، حمایت های دولتی و بکارگیری راهبرهای سازگارانه اثر بخش بین آبزی پروان به منظور کاهش خسارات ناشی از تغییرات آب و هوایی توصیه می گردد.

آبزی پروری, آسیب پذیری, تغییرات آب وهوایی, رهیافت ارزیابی ریسک مبتنی بر مشارکت جامعه محلی, شهرستان قصرشیرین