محمد حسین امینی فرد - استادیارگروه علوم باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
علی افتاده فدافن - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهان دارویی، گروه باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران
فرید مرادی نژاد - دانشیارگروه علوم باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
محمد علی بهدانی - استاد گروه پژوهشی زعفران و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه دانشگاه بیرجند، ایران

به منظور بررسی اثرات ورمی­کمپوست و نیتروکسین بر صفات بنه و عملکرد گل زعفران، آزمایشی در سال 95-1394 به صورت فاکتوریل بر پایه طرح پایه بلوک های کامل تصادفی، با سه تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش، شامل ورمی­کمپوست در چهار سطح (صفر، 5، 10 و 15 تن در هکتار) و نیتروکسین در سه سطح (0، 5 و 10 لیتر در هکتار)  به­صورت مصرف خاکی بودند. نتایج نشان داد، ورمی­کمپوست اثر معنی داری بر صفات بنه (وزن کل بنه، متوسط وزن تر و خشک بنه دختری و قطر بنه دختری) داشت، به­طوری­که بیشترین وزن کل بنه در تیمار 15 تن در هکتار ورمی­کمپوست به­دست آمد. همچنین، نتایج سال دوم آزمایش، نشان­دهنده تاثیر معنی دار ورمی­کمپوست بر صفات گل (تعداد و عملکرد گل ، عملکرد تر و خشک کلاله) بود، به­طوری­که بیشترین عملکرد کلاله تر و خشک (63/1 و41/0 گرم در متر مربع به ترتیب) در سطح 10 تن در هکتار ورمی­کمپوست حاصل شد، و کمترین مقدار این صفات در تیمار شاهد (77/0 و21/0 گرم در متر مربع) مشاهده گردید. نیتروکسین نیز بر تعداد، عملکرد کل گل تر و عملکرد کلاله خشک تاثیرگذار بود. به­طوری­که، بیشترین میزان عملکرد کلاله خشک ( 36/0 گرم در متر مربع) در تیمار 10­ لیتر نیتروکسین در هکتار و کمترین مقدار این صفت در تیمار شاهد (24/0 گرم در متر مربع) حاصل گردید. اثرات متقابل نشان داد که، سطوح مختلف ورمی­کمپوست و نیتروکسین تاثیر معنی داری بر متوسط وزن کل بنه، عملکرد گل، عملکرد تر و خشک کلاله داشت. به­طورکلی، نتایج بیانگر تاثیر مثبت ورمی­کمپوست و نیتروکسین بر صفات بنه و عملکرد گل زعفران بود، به­طوری­که کاربرد 5 لیتر در هکتار نیتروکسین به همراه 10 تن در هکتار ورمی­کمپوست را می­توان برای این آزمایش توصیه نمود.

عملکرد کلاله, کود بیولوژیک, کودآلی, گیاه دارویی