امین نظام الاسلامی - دانشجو کارشناسی ارشد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
لیلی ابوالحسنی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
ناصر شاهنوشی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا کرباسی - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

تولید زعفران به عنوان یکی از گران قیمت ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان، دارای مزیت نسبی بالایی می باشد. با توجه به اهمیت تولید این محصول در ایران به عنوان یک کالای مهم صادراتی غیرنفتی و راهبردی، برآورد هزینه های غیرمستقیم زیست محیطی مربوط به انتشار گازهای آلاینده آن ضروری است. هدف از این مطالعه محاسبه برآورد هزینه های زیست محیطی انتشار گازهای گلخانه ای در مزارع زعفران در شهرستان تربت حیدریه بود. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها (همچون کودهای شیمایی، آبیاری، نیروی کار، کود حیوانی و سوخت فسیلی) از پرسشنامه و مصاحبه حضوری در سال زراعی 1397-1396 استفاده شد. برای بررسی رابطه بین ستانده خوب و بد از تابع فاصله که به صورت فرم ترانسلوگ که پارامتریک می باشد استفاده گردید. نتایج نشان داد که مقدار پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) 24/369 کیلوگرم معادل  به ازای یک کیلو گرم کلاله زعفران محاسبه شد. هزینه زیست محیطی گازهای گلخانه ای متان، اکسید نیتروژن و دی اکسید کربن در یک هکتار با توجه به یک دوره هفت ساله به ترتیب 700/888/77، 820/742/212 و 200/289/76 ریال برآورد شد. درمجموع تولید زعفران هزینه ای معادل 720/920/366 میلیون ریال بابت انتشار گازهای گلخانه ای در یک دوره هفت ساله خسارت به محیط زیست وارد می کند. این میزان برای یک سال زراعی برای یک هکتار معادل با 240/417/52 میلیون ریال است. حدود 21% از درآمد به دست آمده در هکتار است. در پایان پیشنهاد می گردد برای کاهش اثرات زیست محیطی نظام تولید زعفران سیاست های مالیات بر کاهش مصرف کودهای شیمایی و نظام های خاک ورزی کاهش یافته موردبررسی و تحلیل قرار گیرد.

تابع فاصله, پتانسیل گرمایش جهانی, ترانسلوگ