سید حمید نوربخش - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مسعود یاورمنش - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید علی مرتضوی - عضو هیات علمی گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی معظمی - گروه علوم مولکولی، دانشگاه علوم کشاورزی سوئد، اوپسالا، سوئد

پروبیوتیک ها میکرواورگانیسم های زنده ای هستند که در صورت مصرف به تعداد کافی باعث افزایش سطح سلامت مصرف کننده می شوند، چالش اصلی در استفاده از پروبیوتیک ها زنده و فعال نگه داشتن آن ها در حین فرآیند مواد غذایی و دستگاه گوارش مصرف کننده است. هدف از این پژوهش مقایسه اثر تنش های کمتر از حد کشندگی بر زنده مانی لاکتوباسیلوس پلانتاروم و لاکتوباسیلوس فرمنتوم در ماست سین بیوتیک است. در این پژوهش اثر تنش های اسیدی (pH های 5/2، 5/3، 5/4، 5/5و5/6)، اسمزی (غلظت 2 و 4 درصد نمک)، صفرا (غلظت 2/0، 4/0، 8/0، 1 و 2/1 درصد) و سرما (4 درجه سانتی­گراد) در مقیاس کمتر از حد کشندگی به عنوان تیمار افزایش دهنده مقاومت باکتری ها بررسی شد. میزان زنده مانی سویه های تیمار شده و تیمار نشده در ماست و دستگاه گوارش در طول یک ماه از طریق شمارش سلول زنده مقایسه گردید. نتایج بیانگر موثر بودن اعمال تنش های کمتر از حد کشندگی بر افزایش مقاومت باکتری ها بود (P≤0.05). میزان مقاومت هر دو سویه در برابر تنش های اسیدی، نمک، صفرا و سرما افزایش یافت، علاوه بر این تعداد سلول های زنده لاکتوباسیلوس پلانتاروم و لاکتوباسیلوس فرمنتوم پس از یک ماه مصرف ماست در مدفوع مصرف کنندگان افزایش نشان داد. نتایج نشان داد به طور کلی استفاده از تنش های کمتر از حد کشندگی باعث افزایش زنده مانی باکتری ها در مواجه با تنش های گوارشی و سرما می شود، البته میزان افزایش زنده مانی در بین سویه های مختلف متفاوت بود.

پروبیوتیک, پری بیوتیک, سین بیوتیک, ماست, زنده مانی