مونا گل شیخی
همایون فرهنگ فر
محمدباقر منتظر تربتی
مهشید محمدپناه

در این پژوهش، به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی صفت تولید شیر در ماده گاوهای هلشتاین حاصل از اسپرم­های وارداتی از آمریکا، از تعداد 76504 رکورد روز آزمون سه بار دوشش در 189 گله که طی سال­های 1380 تا 1391 زایش داشتند، استفاده گردید. رکوردهای شیر روز آزمون با استفاده از یک مدل تابعیت تصادفی، تجزیه و تحلیل ژنتیکی شدند. در مدل مزبور، اثر ثابت گروه همزمان گله – سال - فصل زایش، متغیرهای کمکی سن حیوان هنگام رکوردگیری و درصد ژن هلشتاین قرار داده شدند. اثرات تصادفی ژنتیکی افزایشی و محیط دائمی گاوها برای شکل منحنی تولید در طول دوره شیردهی، توسط چندجمله­ای­های متعامد لژاندر با توان سوم برازش شدند. نتایج نشان داد میانگین وراثت­پذیری برای نیمه دوم دوره شیردهی از نیمه اول آن بیشتر بود. کمترین وراثت­پذیری در ماه دوم (047/0) و بیشترین مقدار آن در ماه دهم (150/0) بدست آمد. افزایش تدریجی واریانس ژنتیکی طی دوره شیردهی و بالا بودن واریانس باقی­مانده در اوایل دوره شیردهی از عوامل اصلی تغییرات وراثت­پذیری در روز آزمون­های مختلف بود. مقادیر بالای بدست آمده برای تکرارپذیری شیر روز آزمون، نشان دهنده آن است که با اطمینان زیادی می­توان گاوها را بر اساس رکوردهای قبلی آن­ها، برای دوره­های بعدی شیردهی انتخاب نمود. 

شیر روز آزمون, وراثت پذیری, گاو هلشتاین, اسپرم وارداتی