نرگس طباطبایی
محمدحسن فتحی نسری
همایون فرهنگ فر
احمد ریاسی

در این مطالعه اثر پرتوتابی الکترونی با دوزهای 100، 200 و 300 کیلوگری بر ترکیب شیمیایی، فراسنجه­های تجزیه­پذیری شکمبه ای و گوارش پذیری شکمبه­ای و پس از شکمبه­ای ماده خشک کاه جو مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا با استفاده از روش درون کیسه­ای، مقدار 5 گرم از نمونه­ی آسیاب شده (با شش تکرار) به مدت 0، 2، 4، 8، 16، 24، 48 و 72 ساعت در شکمبه­ی دو راس تلیسه­ی هلشتاین مجهز به فیستولای شکمبه­ای انکوبیت شد و فراسنجه­های تجزیه­پذیری شکمبه­ای ماده خشک برآورد شد. سپس برای تعیین گوارش پذیری شکمبه­ای و پس از شکمبه­ای ماده خشک از انکوباسیون 16 ساعته نمونه­های خوراکی در شکمبه و انکوباسیون در دستگاه شبیه ساز هضم دیزی استفاده شد. تجزیه آماری داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری SAS انجام شد. بر اساس نتایج این تحقیق، فیبر نامحلول در شوینده اسیدی در اثر پرتوتابی به لحاظ عددی کاهش یافت ولی این کاهش از نظر آماری معنی­دار نبود؛ اما فیبر نامحلول در شوینده خنثی نمونه­های پرتوتابی شده نسبت به نمونه خام به طور معنی­داری کاهش یافت (05/0P<). تجزیه­پذیری موثر ماده خشک در اثر پرتوتابی افزایش یافت و این افزایش در دوز پرتوتابی 200 کیلوگری معنی­دار (05/0P<) بود. گوارش پذیری پس از شکمبه­ای ماده خشک و گوارش پذیری ماده­ی خشک در کل دستگاه گوارش در اثر پرتوتابی به طور معنی­داری افزایش یافت (05/0P<). نتایج این پژوهش نشان داد پرتوتابی الکترونی نقش موثری در بهبود ارزش غذایی و گوارش پذیری کاه جو دارد، لیکن با توجه به عدم تفاوت بین دوزهای پرتوتابی، دوز 200 کیلوگری قابل توصیه است.

کاه جو, بیم الکترونی, تجزیه پذیری شکمبه ای, گوارش پذیری شکمبه ای و پس از شکمبه ای