حامد بیگدلی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه آموزش عالی و غیرانتفاعی روزبه، زنجان
محمد باقری - استادیار، گروه معماری، موسسه آموزش عالی و غیرانتفاعی روزبه، زنجان
فرخ اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه آموزش عالی و غیرانتفاعی روزبه، زنجان.
لیلا زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه آموزش عالی و غیرانتفاعی روزبه، زنجان

شهر سلطانیه دارای بناها، تپه ها و، آثار طبیعی زیادی از دوره های مختلف تاریخی، قبل و بعد از اسلام است. برخی از این آثار با گذشت سالیان هنوز پا برجا مانده اند و برخی نیز بر اثر عوامل مختلف سیاسی و طبیعی تخریب و بعضا تبدیل به تپه های تاریخی شدهاند، لذا طبق شواهد و متون تاریخی میتوان اینگونه بیان کرد که این شهر برای حاکمان و فرمانروایان وقت، حایز اهمیت بوده است. برای شهرهای تاریخی مانند سلطانیه، با توجه به قرار گرفتن در نقطه سوق الجیشی، مسیر ارتباطی بین شمال غرب به دیگر نقاط کشور و شرایط آب و هوایی مطلوب، محل مورد علاقه بیشتر پادشاهان بوده است و همچنین اینکه سلطانیه زمانی پایتخت ایلخانان مغول بوده است، اتفاقات سیاسی زیادی رخ داده و بناهای مهم مختلفی اعم از عام المنفعه و خصوصی در شهر قدیم سلطانیه احداث گردیده است. این اتفاقات سیاسی و محل و کاربری بناهای قدیمی که در عصر حاضر با توجه به تخریب چند باره شهر، برخی از این بناها دیگر وجود ندارند، سینه به سینه نقل شده تا به امروز برسد. لذا اهمیت این چنین پژوهشها در این است که این خاطرات و اطلاعات از زبان سالخوردگان و شخصیتهایی که در گذشته در شهر سلطانیه فعالیتهای علمی داشته اند به صورت مکتوب درآید. چرا که در بعضی موارد منابع مکتوب با توجه به دست کاریهای مصلحتی در تاریخ شهر بخاطر مسایل سیاسی و غیره نمیتواند پاسخگوی نیاز پژوهشگران باشد. سوالاتی که در این پژوهش مطرح میشود این است که بناها و آثاری که در عصر معاصر موجود بوده و بر اثر گذشت زمان تخریب و یا به فراموشی سپرده شده اند کدامند تاریخچه و ساخت اینگونه بناها به چه دوره ای بر میگردد لذا سعی شده در نتیجه بررسیها با کمک افراد سالخورده ی بومی شهر و پژوهشگران به موقعیت چندین بنای از بین رفته و موجود اشاره کرد.

تاریخ شفاهی، سلطانیه، ارگ، دوره ایلخانی، سلطان محمد خدابنده