نرجس رئوفی - کارشناسی ارشد معماری ، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی ایرانمهر ، قروه، ایران
ارسلان طهماسبی - استادیار گروه معماری،دانشگاه سنندج قروه،کردستان، ایران

باگسترش تکنولوژی ومدرن شدن فضاها ازفضاهای شهری علل خصوص فضای مرکزمحله، بی اهمیت وکاسته شده است وبه مرور زمان این مراکز درخطرجدی افتادند وبسیاری ازآنها از بین رفتند مرکزمحلهدریکی ازبخش های مهم واصلی شهری قراردارد که بیشترین کاربرد را دارامی باشد دربخش های مرکز شهرهامعمولا این نکته رعایت شده که شهرهابرساختارایرانی اسلامی باشن ونوعی نظم به خصوص برخوردار است، که این نظم وساختار بیشتر در بافت های تاریخی مشهود می باشد به همین منظور، دراین پژوهشسعی شده است که با شناخت همه جانبه مرکزمحله ودر نهایت مرکزمحله بیجار(چال) ،الگویی جهتساختارشهرایرانی- اسلامی محله مذکورارائه گردد روش تحقیق حاضرازنوع تحلیلی بوده که درنهایت منجر به ارائه ساختار شهر ایرانی اسلامی – مرکزمحله بیجارمی شود درجمع آوری اطلاعات مورد نیاز ازاسنادکتابخانه ای- مقالات، پیمایش میدانی، مصاحبه، استنباط آماری استفاده شده است که در افزایش مرکزمحلهدر بافت تاریخی با تاکید برساختار شهرایرانی واسلامی تاثیرگذاربوده اند جمع بندی حاصل ازتحقیق نشانداد که این موضوع موجبات ارتقا کیفیت کارکردی و عملکردی محله را فراهم آورده وهمچنین مرکزیبودن وبافت تاریخی آن رونق حیات شهررابه دنبال دارد که این محله باتوجه به جایگیری درمنطقه خاصومرکزی شهر وبا توجه به تحقیقات انجام شده ازیک نظم و ساختارخوبی برخورداراست کاربری هایاطراف آن که سعی درآن داشته تابه طورکلی یک ساختاری کامل ازشهرهای ایرانی واسلامی باتوجه بهزیر معیارهایی عام راقراردهد. دراین بافت تاریخی توصیه می شود با توجه به رویکرد محوری بودن محله درانسجام بخشی وزیست پذیری شهرها، به مراکزمحله ای به عنوان یکی ازاساسی ترین عرصه ی ارتقاء کارآمدی سازمان ساختاری فضایی شهرایرانی واسلامی دربافت تاریخی پرداخته شود.

مرکز محله ، بافو تاریخ ، ساختارشهر ایرانی- اسلامی ، بیجار