زهرا روحی دهکردی - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری از دانشگاه تهران

تعیین سرانه های کاربری ها از کلیدی ترین اقدامات در برنامه ریزی کاربری زمین است، تا جایی که جزءاصلی ترین وظایف طرح های جامع و تفصیلی تامین آن از گذشته تا کنون می باشدعموما. پس از تعیین سرانه مطلوب، بر اساس جمعیت افق طرح مساحت مورد نیاز محاسبه می شود. اما در پیش بینی کاربری ها و خدمات مورد نیاز ، پیش بینی کل جمعیت کافی نیست. زیرا میزان نیاز به کاربری هایی مانند کاربری های آموزشی تا حد زیادی به ترکیب سنی (هرم سنی) شهر و محدوده بستگی دارد. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی سرانه های کاربری آموزشی مهد کودک، دبستان، راهنمایی و دبیرستان طرح جامع شهر فردوس (1385) است. بپیش بینی جمعیت در رده های سنی و جنسی مورد نیاز با استفاده از روش بقا کوهورت، بر مبنای هرم سنی شهر فردوس و در دو مرحله انجام شده است. سپس سرانه و به تبع آن مساحت مورد نیاز هر کدام از کاربری های آموزشی با دو روش محاسبه شده و در نهایت مساحت های به دست آمده با پیشنهادات طرح جامع شهر فردوس مقایسه شده است. به جز مساحت پیشنهادی برای مهدکودک، مساحت سایر کاربری های آموزشی پیشنهادی طرح جامع بیشتر از مساحت های به دست آمده است. به علاوه مساحت های پیشنهادی طرح جامع با افزایش رده های سنی مربوطه، روندی افزایشی دارند در حالی که مساحت های محاسبه شده به دلیل تطابق با هرم سنی دارای روند کاهشی است. نتایج به دست آمده تاییدی است بر لزوم پیش بینی صحیح و اصولی جمعیت و توجه به ترکیب سنی زیرا یکی از مضرات عدم توجه به ترکیب سنی جمعیت، خطای فاحش در تعیین مساحت های مورد نیاز است.

برنامه ریزی شهری، سرانه، کاربری آموزشی، فردوس، هرم سنی