احسان قفل سازقینانی - کارشناسی ارشد معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

ارزش ها و باورهای دینی همواره تاثیر مستقیمی برهویت فرهنگی جامعه دارند و فرهنگ تاثیر مستقیمی درساخت محیط و محل سکونت انسان، مذهب و دین یکی از رکن های اصلی فرهنگ هستند. به همین دلیل است که معمار سنتی و بومی با شناخت کامل از مردم یک جامعه به ساخت با توجه به ارزش ها و باور های آن مردم می پردازد. روستای حسن آباد (واقع در شهرستان میبد و استان یزد ) یک جامعه کوچک، که تداوم وپویایی آن وابسته به روابط اجتماعی تنگاتنگ بین اهالی روستا است و این روابط اجتماعی ابزاری برای تولید فضای اجتماعی و معماری یکی از نمود های فضای اجتماعی است، در این روستا شاهد تعامل و زندگی دو مذهب اسلام و زرتشت در کنار هم هستیم، شکل گیری این روستا با تعامل دو نفر یک مسلمان و یک زرتشتی است و این تعامل در بقیه رکن های حیاتی روستا از تقسیم آب تا اداره آن کماکان به دست مردم این دو مذهب انجام می پذیرد. با همه این مسائل محل زندگی آن ها از هم جدا و نوع خانه و معماری ساخته شده آن ها هم متفاوت است. لذا با بررسی نقش مذهب در خانه های زرتشتی این روستاوشناخت آداب و رسوم و نماد های مذهبی موجود در خانه های زرتشتی و مقایسه آن با خانه های اسلامی به تعامل این دو مذهب در معماری مسکن و روابط اجتماعی این دوگروه بپردازیم و از این طریق به چگونگی برقراری تعامل اجتماعی در این روستا برای ایجاد یک فضای اجتماعی فعال برسیم.نتایج تحقیق نشان می دهد که معماری خانه ها و محلات زرتشتی و مسلمانان با یکدیگرمتفاوت هستند و این تفاوت از هویت دینی هریک از ادیان برخواسته است با این حال به اقتضای شرایط زندگی در روستا از ابتداتعامل مناسبی بین این افراد به وجود آمده است و پیروان این ادیان هم اکنون مرزی میان خانه های خود نمی بینند و به روابط اجتماعی خود می پردازند.

خانه،مذهب، خانه زرتشتی، خانه مسلمانان، روابط اجتماعی