سپیده خداکرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری گرایش معماری منظر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، ایران، تهران
مهدی حقیقت بین - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، ایران، تهران

اطلاعات موجود در فضاهای پیرامون انسان، از طریق حواس پنجگانه وی دریافت و بعد از پردازش توسط مغز او ادراک می شوند. ازآنجایی که شهر، پدیده ای است که خود را به صورت عینیتی قابل ادراک به استفاده کنندگانش می نمایاند پس حاوی اطلاعاتی کالبدی و غیر کالبدی است که هرچه این اطلاعات کامل تر توسط انسان درک شوند، احساس مطلوب تری نسبت به محیط اطراف پیدا میکنند. پارک ها از جمله مهم ترین فضاهای اجتماعی موجود در شهرها هستند که می توانند نقش پررنگی در کیفیت ادراک و ایجاد حس تعلق در شهروندان داشته باشند.صوت از جمله عوامل غیر کالبدی تشکیل دهنده منظر محیط های شهری است که با وجود نقش بسیار بااهمیتی که در کیفیت محیط شهری دارد، معمولا از دید طراحان شهری و منظر غافل می ماند. توجه به منظر های صوتی در پارکهای شهری و افزایش کیفیت و مطلوبیت آنها می تواند موجب افزایش غنای حسی شده و با ایجاد احساس هویت وحس مکان موجب ارتقای کیفیت منظر شوند.منظر صوتی در پارکهای شهری گاهی به صورت صدای پرندگان، حرکت برگ ها، جریان رودخانه و ... ظاهر می شود و موجبات غنای حسی را فراهم می آورد و گاهی به صورت صدای ترافیک عبوری سواره، ماشین آلات صنعتی و ... موجب آزار و اذیت افراد و حتی در پاره ای موارد موجب از بین بردن فرصت حضور افراد در محیط می گردد . در سالهای اخیر پرداختن به منظر صوتی در کنار منظر بصری شهر، بعنوان مولفه ای مهم در منظر شهری، نشان دهنده اهمیت این موضوع نزد طراحان شهری و معماران منظر و برنامه ریزان شهری می باشد. در مقاله پیش رو، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بررسی نمونه های موردی موجود در پیشینه های تحقیق ، پس از آشنایی با مناظر صوتی و بررسی هویتمندی فضاهای شهری از این منظر، سعی در ارایه راهکارهایی جهت ارتقا کیفیت منظر صوتی در پارک های شهری به منظور ارتقا حس مکان و هویت بخشی در مقیاس خرد شده است. گردآوری اطلاعات در این مقاله به روش کتابخانه ای و اسنادی بوده است و در ادامه چندی از مقالات و تحقیقات انجام گرفته در این زمینه بررسی خواهند شد.

منظر صوتی، کیفیت فضاهای شهری، منظر صوتی در پارک های شهری