اکبر بهجت - دکتری تاریخ هنر اسلام، استادیار گروه هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
علی بیننده - دکتری باستان شناسی، استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان
ادریس ابن عباسی - کارشناسی ارشد تاریخ هنر ایران باستان

هنر فلز کاری دوره ساسانی و سلجوقی از ادوار پر شکوه تاریخ هنر و تمدن ایران قبل از اسلام و بعد از اسلام می باشد. هنر و تمدن ساسانی در واقع نقطه ی اوجی در پایان گذشته ایران پیش از اسلام و دوره سلجوقی نقطه ی اوجی بر شروع هنر ایران پس از اسلام به شمار می رود. در ایران باستان هنر فلز کاری دوره ساسانی به بالاترین حد شکوفایی می رسد. هنرمندان فلز کاری این دوره در ساخت انواع ظروف فلزی در شیوه ها و انواع مختلف و با طرح و نقوش متنوع به ویژه نقش مایه های انسانی برتری خود را نسبت به فلز کاری هخامنشی و اشکانی ثابت نمودند. همچنین در دوره سلجوقی پس از یک دوره رکود هنر اسلامی در ایران (قرون اولیه اسلامی) بسیاری از هنرهای ایرانی- اسلامی به ویژه فلز کاری به بالاترین حد شکوفایی و ترقی خود رسید. هنر فلزکاری این دوره بیشتر موارد زنده کننده ی هنر فلزکاری ساسانی می باشد. ولی فلزکاران دوره سلجوقی در طراحی، ساخت و تزیین انواع ظروف فلزی در شیوه ها و نوع های مختلف و با طرح های متنوع انسانی سبکی نو را در هنر اسلامی به خود اختصاص داده اند؛ که این مقاله به بررسی تحلیلی و تطبیقی نقش مایه های انسانی در فلزکاری ساسانی و سلجوقی می پردازد. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای تهیه شده و از نوع تطبیقی، تحلیلی و توصیفی است

هنر فلزکاری، نقش مایه های انسانی، ساسانیان، سلجوقیان