مسلم سواری - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
محمد شوکتی امقانی - دانش آموخته دکتری توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
زهرا باقرامیری - دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، دانشگاه زنجان

بخش کشاورزی به علت ارتباط بسیار نزدیک با منابع طبیعی و شرایط آب و هوایی، تاثیرات بسیار زیادی را در اثر تغییر در دما و بارندگی و بنابراین تغییر در آب دسترس کشاورزان پذیرا می شود. با ظهور انقلاب صنعتی و به دنبال آن افزایش بی رویه جمعیت، جنگل زدایی، تغییر الگوی کشت و افزایش شخم عمیق، گرم شدن جهانی به سرعت در حال افزایش بوده است. از عوامل موثر در بروز این پدیده می توان به انتشار گازهای گلخانه ای، ریزگردها، تغییر در ضریب انعکاس زمین و آلودگی حرارتی اشاره کرد. در صورت ادامه روند تغییر اقلیم در آینده ای نه چندان دور، مردم جهان با تغییرات عمده ای در وضعیت کره زمین از جمله ذوب شدن یخ های قطبی، افزایش ارتفاع آ ب های آزاد، تغیر در نوع نزولات، کیفیت آب (میزان املاح آب ها)، رژیم آبی رودخانه ها و بار رسوبی آن ها و کاهش آب ذخیره پشت سدها در اثر افزایش میزان تبخیر، آب گرفتگی اراضی حاشیه رودخانه ها و بسیاری از مناطق ساحلی و جزایر، پیشروی آب شور، کاهش سطح سفره آب های زیرزمینی شیرین، طوفان های شدید، کاهش میزان تولید محصولات کشاورزی در اثر سرمازدگی، تگرگ، یخ زدگی، خشکسالی، سیل، فرسایش، تغییر فصل بارش و کاهش راندمان آبیاری، افزایش احتمال وقوع آتش سوزی و فرسایش آبی و بادی در جنگل ها، مراتع و بیابان ها و همچنین بروز اختلالاتی در روند زایشی طبیعی و میزان تولید در آن ها، نابودی تنوع زیستی گیاهی و جانوری که توانایی زیستی گیاهی و جانوری که توانایی سازگاری با وضعیت جدید را ندارند و در نهایت موجب گسترش فقر، مهاجرت کشاورزان، شیوع بیماری هایی نظیر مالاریا، بیماری های عفونی، قلبی، بیماری های ناشی از آلودگی هوا، افزایش مرگ و میر و ایجاد مشکلاتی در حمل و نقل، دسترسی به غذا و دفن زباله خواهد شد. این پژوهش به صورت مروری به بررسی اثرات اقلیم بر محیط زیست کشاورزی پرداخته و در انتها پیشنهاداتی برای بهبود و سازگاری با این پدیده را ارائه نموده است.

محیط زیست، توسعه کشاورزی، تغییرات اقلیمی، محیط کشاورزی