امین جعفری هرندی - کارشناس ارشد مهندسی مکانیک، شرکت راه اندازی و بهره برداری صنایع نفت
محسن لوح موسوی - استادیار، دانشکده مهندسی مکانیک و عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

مبحث شکل دهی به روش های مختلف با بهینه ترین حالت از سری مباحث ویژه می باشد که موجب پیشرفت در تولید و تکنولوژی ساخت قطعات صنعتی شده است. این نوع شکل دهی به دلیل سهولت در ساخت، سرعت و توان تولید انبوه، مورد توجه طراحی و ساخت قرار گرفته است. شبیه سازی المان محدود برای مدلسازی و آنالیز این روش ها زمینه بسیار موثری ایجاد کرده تا بتوان حالات مختلف را به شکل تئوری بررسی کرده و بهترین شرایط را برای کاربرد عملی به دست آورد. بررسی ابزار در شکل دهی چرخشی، به دلیل کاربرد، می تواند در نوع شکل دهی بهینه، تاثیر گذار باشد. ابزار شکل دهی، با توجه به ضریب اصطکاک، میزان تماس و نیروی موثر بر قطعه را تعیین می کند. قالب نیز راهنمای شکل قطعه مورد نظر می باشد. چهار حالت مورد بررسی قرار گرفته و نیروهای عکس العمل رولر بر قطعه هم توسط نرم افزار و هم به صورت تجربی اندازه گیری شده و نتایج حاصل گردیده است. دو ابزار و هر کدام برای دو ضخامت قطعه از قطعه خام مورد بررسی قرار گرفته است. دو ضخامت جهت صحت نتایج تحلیلی و نتایج تجربی نیز جهت تفسیر به کار برده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آنست که ابزار با مشخصات هندسی بزرگتر در هنگام شکل دهی، نیروی یکنواختی را بر قطعه اعمال می کند که موجب کاهش عیوب از جمله چروکیدگی خواهد شد. این هندسه برای ابزار قابل کنترل بوده و باید به سمتی پیش رود که یکنواخت تر گشته و باعث ایجاد سطحی صاف و بدون عیب گردد. همچنین مقاومت بین ابزار و قطعه، باعث کمانش می شود. کنترل این دو مورد، عیوب موجود به ویژه عیب چروکیدگی را در این نوع شکل دهی کاهش می دهد.

شکل دهی چرخشی، تغییرات ابزار، نیروی عکس العمل، عیب چروکیدگی