رضا شاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- سازه، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
جواد معیتی - دانشجوی دکترای علوم سیاسی

پدافند غیرعامل مشتمل بر اصول و ملاحظاتی چند است که آمایش سرزمین و احیای مجدد توان جمعیتی و تنوع بخشی به عوامل و دلایل حضور جمعیت ها و زمینه ها و بسترهای فعالیت های آنها از عوامل تاثیرگذار بر این رویکرد است. مناطق مرزی به دلیل تماس با محیط های گوناگون داخلی و خارجی، از ویژگی های خاصی برخوردارند. وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز، بین کشورهای مجاور و آسیب پذیری ها و تهدیدات مختلف در این مناطق، اهمیت ویژه ای را در فرآیند برنامه ریزی های توسعه، امنیت و آمایش کشور به مناطق مرزی داده است. دفاع غیرعامل در واقع مجموعه تمهیدات، اقدامات و طرح هایی است که با استفاده از ابزار، شرایط و حتی المقدور بدون نیاز به نیروی انسانی به صورت خود اتکاء صورت گیرد. لذا به کارگیری اصول و معیارهای پدافند غیرعامل می تواند به تکمیل زنجیره ی دفاعی، کمکی موثر و قابل توجه نماید. طرح پدافند غیرعامل در آمایش سرزمین پاسخی هوشمندانه به این ضرورت در حفظ امنیت پایدار در مناطق مرزی کشور است. جهت اجرای پدافند غیرعامل در مناطق مرزی مطالعه بنیادی و فراهم آوردن زیرساخت ها جهت شناسایی لایه های زیرساختی و استراتژیکی از اهمیت اساسی برخوردار است، مناطق مرزی شهری و غیر شهری هر کدام اصول و قواعد مربوط به خود را داراست، همچنین در این مقاله به این موضوع اشاره شده است که در مناطق شهری اصلی ترین نیاز اجرایی شدن پدافند غیرعامل پایدار سازی نرخ تراکم جمعیتی و توجه اساسی دولت به پتاسیل های اقتصادی جهت تعامل با دو سوی مرز از نظر سیاسی و اقتصادی است. به همین دلیل مناطق مرزی به دلیل ویژگی های خاص جغرافیایی، سیاسی و ژئوپلیتیکی دارای خطرات و تهدیدهای ویژه ای است که لازم است پدافند غیرعامل در جهت حفظ امنیت و مدیریت بحران در طرح های آمایش مناطق مرزی مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

آمایش سرزمین، پدافند غیرعامل، دفاع غیرعامل، مدیریت بحران، مناطق مرزی،