حسین خالدیان - مربی پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سنندج
داود نیک کامی - استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
علیرضا شادمانی - مربی پژوهشی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

مدیریت منابع آب و خاک در حوزه های آبخیز همراه با افزایش درآمد بهره برداران از مهم ترین اقدامات در زمینه ارائه الگوی صحیح استفاده از اراضی و بهینه سازی کاربری اراضی است. در این تحقیق با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی سیمپلکس و سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقش بهینه سازی کاربری اراضی در حوزه آبخیز چهل گزی سنندج در سه گزینه شامل وضعیت موجود، وضعیت اعمال مدیریت و وضعیت استاندارد اراضی بررسی شد. نتایج نشان داد درآمد خالص سالانه در وضعیت اعمال مدیریت 22/50 درصد و در وضعیت استاندارد 143/65 درصد نسبت به وضعیت موجود افزایش خواهد یافت. نتایج تحلیل حساسیت سناریوها نشان داد که درگزینه وضعیت موجود وگزینه اعمال مدیریت، تغییر در سطح اراضی باغی و سپس مراتع بیشترین تاثیر را بردرآمد آبخیزنشینان دارند. حال آنکه درگزینه استاندارد اراضی، تغییر در سطح اراضی مرتعی و سپس باغات بر روی درآمد تاثیر زیادتری دارند. بر طبق نتایج به دست آمده، درآمد خالص سالانه در وضعیت فعلی 22/91 درصد، در وضعیت اعمال مدیریت اراضی 41/42 درصد و در وضعیت استاندارد 142/47 درصد افزایش خواهد یافت. همچنین میزان درآمد در واحد هکتار در کاربری ترکیبی مرتع بادام کاری، نسبت به کاربری های دیگر در حدود سه برابر افزایش می یابد.

ارزیابی اقتصادی، برنامه ریزی خطی، حوزه آبخیز چهل گزی، کاربری اراضی، مدیریت اراضی