مسلم دلیری - استادیار گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی و جوی، دانشگاه هرمزگان، ایران
پرمود گانپادراجو - مشاور صید و سیستم پایش، کنترل و نظارت در شیلات، مرکز شیلات دانشگاه بریتیش کلمبیا، کانادا

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی وضعیت سیستم پایش، کنترل و نظارت Monitoring, Control and Surveillance فعالیت های صیادی در آب های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان انجام شد. اسناد بین المللی مرتبط با قوانین و الزامات صید و بهره برداری از منابع دریایی (مانند ،IPOA-IUU آیین نامه اجرایی صید مسئولانه فائو UNCLOS، توافق نامه ذخایر ماهیان سازمان ملل متحد و توافقنامه اقدامات کشورهای بندری و ..) مورد بررسی قرار گرفت و بندهای مرتبط با سیستم MCS استخراج گردید. بندهای مستخرج در دو بخش زیرساخت ها و بازرسی و نظارت بر شناورها تقسیم بندی شد. در ادامه برای جمع آوری داده ها به دو روش عمل گردید، ابتدا پرسشنامه ای طراحی و در اختیار مدیران ارشد شیلات استان های جنوبی کشور (هرمزگان، بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان) قرار داده شد. روش دوم نیز شامل بررسی و جمع آوری اسناد و قوانین ملی، کنفرانس ها، گزارش ها یا پروژه های تحقیقاتی می شد که از گذشته تاکنون در این زمینه در داخل کشور موجود می باشند. در بخش تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از تکنیک RAPFISH و بر اساس نقاط مرجع موجود در پروتکل، پاسخ نامه ها مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که در مجموع سیستم MCS در شیلات کشورمان ضعیف است اما به تدریج و با شیب ملایم در حال بهبود می باشد. نتایج بررسی وضعیت سیستم MCS در کشورهای مختلف (توسعه نیافته،در حال توسعه و توسعه یافته) با استفاده از ضریب همبستگی کندال نشان می دهد که اثربخشی این سیستم در کشورها مختلف با میزان توسعه یافتگی آنها ارتباط مستقیم دارد Kendall’s tau-c=0/760, P<0/0001 با توجه به اینکه غالب ذخایر ماهیان خلیج فارس تحت بهره برداری با ظرفیت کامل و یا صید بی رویه هستند، ضرورت انجام تحقیق در این زمینه به منظور ارتقای سطح مدیریت صید پایدار در منطقه بیش از پیش احساس می گردد

مدیریت صید IUU fishing سیستم پایش، کنترل و نظارت MCS، شیلات ایران