سیده رحمانه اطیابی - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان
محمد ربانی خوراسگانی - دکترای میکروب شناسی، دانشیار گروه زیستشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان

بیان مساله و هدف پژوهش: نیاز آدمی به غذا، از حیاتی ترین نیازهای روزمره او بوده که از بدو تولد تا مرگ همراه جدا ناپذیر او خواهد بود تا جایی که انبیاء و اولیاء الهی نیز مستثنی از این قاعده نبوده اند. بدون شک تغذیه سالم مطابق با آموزه های دینی نقش تاثیر گذاری در سلامت جسم و روح فرد به علت اثر متقابل میان این دو بعد داشته و انسان را در مسیر رسیدن به تکامل و نیل به حیات طیبه دنیوی و اخروی یاری خواهد نمود. تاثیر تغذیه بر سلامت جسم انسان امری واضح است اما به اثر تغذیه بر سلامت معنوی آدمی کمتر توجه شده است. روش و چگونگی انجام پژوهش: در این مطالعه پس از تبیین سلامت معنوی و رویکرد کنونی بشر از جمله سازمان بهداشت جهانی به آن و اشتراک و افتراق آن با سلامت معنوی در اسلام، با مروری بر آیات قرآن و احادیث معصومین (ع) و یافته های دانش بشری پیرامون تغذیه و تاثیر آن بر جسم و روان، تاثیر تغذیه بر سلامت معنوی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها و نتیجه گیری: در این مقاله، پس از بیان اصول کلی مرتبط با تعامل جسم و روح آدمی، به طرح برخی از ابعاد و مصادیق این موضوع در آیات قرآنی و روایت معصومین (ع) مانند: اعتدال در مصرف خوراکی ها، تاثیر غذا بر خلق و خوی انسان، لزوم انتخاب آگاهانه نوشیدنی ها و خوراکی ها، تاثیر غذا بر تکثیر و بقای نسل، آداب خوردن و آشامیدن، توصیه های زمانی و مکانی مصرف غذا، کمیت و کیفیت خوردن و آشامیدن، تاثیر امساک غذایی، برنامه غذایی در ایام خاص نظیر دوران بارداری، ملاک حرمت و حلیت و تاثیرات آنها بر سلامت معنوی، تاثیر مستقیم و غیر مستقیم تغذیه بر آمادگی برای انجام عمل صالح، غذاهای ذکرشده در قرآن کریم، فرهنگ جامع غذایی اسلام و غیره مورد بررسی قرار می گیرد. با استفاده از قرآن کریم به عنوان نسخه حقیقی پاسخگوی نیازهای بشر و همچنین روایات و سیره عترت، راهکارهای اساسی بهره گیری از غذای حلال و طیب که لذت واقعی را به نفس و بدن می رساند، می توان از بسیاری بیماری های جسمی و روانی و روحی پیشگیری نمود و راهکارهایی مفید برای ارتقای سلامت فرد و جامعه ارائه کرد.

تغذیه، سلامت، معنویت، سلامت معنوی