جمشید فرمانی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،
عباس متدین - مرکز پژوهش های قرآن و علوم طبیعی، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

بیان مسئله: آبجو پس از آب و چای محبوب ترین، پرمصرف ترین و قدیمی ترین نوشیدنی جهان است. اما به دلیل وجود الکل در آن و تهدید سلامت فردی و اجتماعی انسان ها، نوشیدن آن در اسلام حرام تلقی شده است. بدین ملاحظه در سال های اخیر پژوهش هائی توسط محققین سراسر دنیا جهت تولید ماءالشعیر بدون الکل صورت گرفته است. لکن همه روش های تولید نوشیدنی تخمیری بدون الکل ممکن است منجر به تولید نوشیدنی حلال (اگرچه بدون الکل) نشوند. در این مقاله مروری بر فرایندهای تولید ماءالشعیر بدون الکل خواهیم کرد و از دیدگاه فقه اسلامی حلیت آن را مورد مداقه قرار خواهیم داد. هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی روش های تولید ماءالشعیر حلال از دیدگاه اسلام می باشد. روش و چگونگی انجام پژوهش: برای این منظور ابتدا روش های تولید آبجوی بدون الکل معرفی شده و سپس دیدگاه فقه اسلامی در خصوص حلیت و حرمت فراورده حاصله مورد بررسی قرار خواهد گرفت. یافته ها و نتایج: تمایل به مصرف نوشیدنی های تخمیری بدون الکل فقط مختص جوامع اسلامی نبوده و بسیاری از مردم غیر مسلمان به دلایل سلامت جسمی و اجتماعی نوشیدنی های بدون الکل را ترجیح می دهند. این موضوع باعث ایجاد فناوری هایی شده است که از دیدگاه اسلامی منجر به تولید فراورده حلال (اگرچه بدون/کم الکل) نمی شوند. این تحقیق تکنیک هائی را معرفی می کند که در تدوین دستورالعمل های تولید نوشیدنی های تخمیری بدون الکل مورد استفاده قرار می گیرد.

ماءالشعیر، بدون الکل، روش های تولید، حلال