مریم صالحی کیا - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد باستان شناسی اسلامی، دانشگاه شهرکرد
میترا شاطری - استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد

دوره تیموری یکی از درخشان ترین ادوار هنر و فرهنگ ایران اسلامی است. هرچند دستیابی تیمور لنگ به تاج و تخت با خونریزی ها وویرانی های بسیاری همراه بود؛ اما این پادشاه پس از تصاحب قدرت و تسلط بر قلمرویی وسیع، جهت ساخت بناهای پرشکوه و جبران گوشه ای از خسارات ناشی از جنگ ها تلاش کرد و با توجه به گزارش های مورخانی چون خواندمیر و ابن عربشاه، در خلال لشکرکشی ها، هنرمندان نامدار سرزمین های مفتوحه را شناسایی و آن ها را با هدف شکوه و جلال بخشیدن به پایتخت خود، به سوی سمرقند روانه ساخت. جانشینان تیمور راه او را در پشتیبانی از معماران و ساخت بناها ادامه دادند و نتیجه چنین بستر مناسبی، ساخت بناهایمتعددی است که با هیبت و زیبایی خود هر بیینده ای را مسحور می کنند. به باور اغلب صاحب نظران، تزیینات، مهم ترین نقطه قوت معماری تیموری است. در این پژوهش، هدف آن است که تزیینات وابسته به معماری در دوره تیموری مورد بررسی قرار گیرد. سوالی که مقاله حاضر می کوشد بدان پاسخ دهد آن است که در بناهای تیموری از کدام فنون تزیینی استفاده شده است و کدام فنون رواج بیش تری داشته است اطلاعات به شیوه کتابخانه ای جمع آوری شده و روش تحقیق نیز توصیفی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در این دوره از فنون تزیینی متنوعی چون آجرکاری، طلا چسبانی، گچبری، سفال مشبک و کاشیکاری استفاده شده است اما در این میان کاشیکاری معرق علی رغم آن که ساخت و اجرای آن وقت گیر، دشوار و پرهزینه است با توجه به ویژگی های ممتازی چون زیبایی، استحکام و قابلیت اجرا در سطوح مختلف، به تزیین اصلی بناهای تیموری مبدل شد و با رنگ لاجوردی خود در افزایش زیبایی و جلوه بناها نقش بسیار مهمی را ایفا کرد.

دوره تیموری، تزیینات معماری، کاشیکاری معرق.