مصطفی زمان فشمی - گروه کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
امیرحسین شیرانی راد - موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
محمد رضا داداشی - گروه کشاورزی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
علی خورگامی - گروه کشاورزی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان، ایران.

به منظور بررسی واکنش عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام بهاره کلزا در کشت زمستانه به تراکم های مختلف بوته در شرایط کاربرد سلنیوم،آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 1393 و 1394 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا گردید. تراکم بوته در سه سطح (40، 60 و 80  مترمربع) و سلنیوم در دو سطح شاهد (عدم محلول پاشی) و محلول پاشی با سلنیوم به میزان 30 گرم در لیتر سلنات سدیم) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و رقم در پنج سطح (Sarigol، Hyola 401، Jacomo،Jerome ، Dalgan) در کرت های فرعی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایش نشان دادند که تیمارسال،  تراکم بوته، سلنیوم ،رقم و تراکم بر سال، رقم برتراکم اثر معنی داری بر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه داشتند. رقم Dalgan در تراکم 40 مترمربع بالاترین میزان وزن هزار دانه و عملکرد دانه بالاتری نسبت به ارقام دیگر داشت. این رقم بالاترین عملکرد بیولوژیک با وزن 25/16622 کیلوگرم در هکتار را در تراکم 40 مترمربع دارا بود. همچنین با توجه به بررسی نتایج در هر دو سال اجرای آزمایش مشخص گردید که بالاترین میزان صفات مورد آزمایش در هنگام محلول پاشی سلنیوم بدست آمد.

بوته, خورجین, سلنات سدیم, عملکرد بیولوژیک, محلول پاشی