سیمانه پیش قدم - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی بیرجند
زهره علیزاده - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محمد ضابط - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

گیاه خارشتر یکی از گونه های گیاهی سازگار با مناطق خشک و نیمه خشک است. به جهت تولید علوفه، حفاظت خاک و ارزش دارویی اهمیت دارد. اطلاع از میزان تنوع ژنتیکی و روابط موجود بین ژنوتیپها کمک بزرگی در جهت حفظ ژرم پلاسم و برنامه های اصلاحی در گیاهان مختلف میکند. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 22 ژنوتیپ خارشتر و 12 آغازگر ISSRبررسی شد. آغازگرهای ISSR در مجموع توانستند 149 باند تولید کنند که وضوح بالایی داشتند و 100 درصد چندشکل بودند. میانگین محتوای اطلاعات چندشکلی (PIC) در آغازگرهای مورد بررسی 0/311 بود. که بیشترین میزان مربوط به (0/44027) ISSR4 و کمترین میزان متعلق به (0/086777) ISSR7 بود. تجزیه خوشهای بر اساس الگوریتم UPGMA نشان داد که میتوان جمعیتها را در 3 گروه قرار داد. آغازگرهای ISSR1، ISSR11 و ISSR34 بیشترین تعداد باند (14) و آغازگرهای ISSR4، ISSR51، ISSR57 و ISSR28 کمترین تعداد باند (11) را نشان دادند. موقعیت اکوتیپها در خوشه با پراکنش جغرافیایی انها تطابق داشت. در مجموع نتایج نشان داد که نشانگر ISSR نشانگری قابل اطمینان در آشکارسازی سطح بالایی از چندشکلی است و برای بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای خارشتر در مطالعات اصلاحی آینده مناسب میباشد.

خارشتر، تجزیه خوشه ای، تجزیه به مختصات اصلی، تجزیه واریانس مولکولی