حمید خنیفر - گروه تخصصی زبان و ادبیات عرب، مدرس آموزش و پرورش منطقه سه البرز، باغستان، کرج ، ایران

در معنی شناسی شناختی، منظور از سازوکارهای شناختی، ابزارهای شناختی مثل مجازهای مفهومی، استعاره های مفهومی و تصویری، و طرحواره های تصویریاند که در سازماندهی و درک مفاهیم انتزاعی در ذهن انسان نقش دارند . از نظر فصاحت کلام، صحیفه برخوردار از تمامی معیارها و اصول بلاغی است که یک سخنور بلیغ باید رعایت کند. چنان که در قرآن کریم است : ﴿مثل داب قوم نوح﴾ که تتابع اضافات است و در عین حال زیباست. صحیفه سجادیه بعد از نهج البلاغه و قرآن کریم از گرانبهاترین و ارزشمندترین میراث فرهنگی اسلام و یکی از منابع معتبر و مستند دینی است که با محتوای غنی و تصاویر زیبا و نغمه ی دلنشین همواره مورد توجه بسیاری از بزرگان دانش قرا گرفته است. تصاویر ادبی بکار رفته در آن از خیال و ابتکاری بی نظیر برخوردار است. دقت در انتخاب الفاظ و تعابیر، تازگی و طراوتی خاص به توصیفات آن حضرت بخشیده است و آن را از حالت رکود و ایستایی خارج نموده است. حضرت با کلامی زیبا، در عین حال ساده و شیوا هر خواننده صاحب ذوقی را به وجد می آورد و هیچ گونه تکلفی در تصاویر احساس نمی شود بلکه تجربه ادبی و علمی امام سجاد (ع) به زیبایی هرچه تمام تر بیان داشته می شود. نکته مهم در تصاویر ادبی صحیفه سجادیه آن است که تصویر گری امام سجاد (ع) در خدمت انتقال پیام های انسانی و تربیت دینی مخاطب به کار گرفته شده است. پژوهش حاضر می کوشد صور خیال با تاکید بر استعاره را در صحیفه سجادیه بررسی و تحلیل کند.

امام سجاد (ع)، صحیفه سجادیه، استعاره.