محمدتقی دشتی - عضو هیئت علمی دانشگاه امام باقر(ع).

یکی از کارویژههای نهاد علم، مساعدت به ساحت های مختلف اجتماع، در جهت حل مسائل و موانع توسعه است. در این مسیر رساله ها و پایان نامه های دانشگاهی و حوزوی مهم ترین حلقه اتصال نهاد علم به نهاد اجراست و دلیل اصلی تولید آنها کمک به حل مسئله است. منطق حکم م یکند به استثنای تعدادی از پژوهش ها که در جهت توسعه مرزهای دانش طراحی می شوند، اغلب پژوهش ها برای حل مسائل کاربردی جامعه انجام شوند، به همین دلیل بیشتر رساله ها و پایان نامه ها باید صبغه کاربردی – راهبردی داشته باشند و مسیر مسئله تا راهبرد و راهکار را طی کنند. در حال حاضر بیشتر پایان نامه ها و رساله های علوم انسانی کشور مسئله محور نیستند و بررسی ها نشان م یدهد فقط 12 درصد از آنها به مسائل کاربردی جامعه پرداخته اند. این مقاله قصد دارد ضمن بیان اهمیت مسئله محوری در پژوهش ها، اسلوب و روش نوینی برای طراحی پایان نامه هابراساس مسائل کاربردی ارائه کند و به این هدف دست یابد که تدوین پایان نامه ها و رساله های مسئله محور است. در الگوی مکث و راهبردگرا تسهیل و ترویج شود. روش مشخص برای این منظور روش پژوهشیارائه شده، در وهله اول مسئله از درون نظام واره مسائل موضوعی یا روش های جایگزین انتخاب و سپس به طور کامل تبیین می شود. در مرحله دوم وضعیت مطلوب مسئله در اسناد و فرامین بالادستی استخراج و به صورت نمودار ترسیم می شود. در مرحله سوم ابعاد مسئله با تحلیل و فراتحلیل پژوهش های معتبر علمی در دسترس، شکافته شده و در مرحله چهارم پیشینه تقنینی و اجرایی مسئله استخراج و ارائه می شود. در مرحله پنجم، گره یا عوامل اصلی بروز مسئله با روش نخبگی مشخص می شود. در نهایت با مصاحبه عمیق از نخبگان علمی و اجرایی و همچنین بهره گیری از راهکارهای پژوهشی استخراج شده از فراتحلیل، بخش راهبردها و راهکارها به صورت دقیق و ناظر به واقعیات، تدوین می شوند.

اسلوب، الگو، پایان نامه، پژوهش، راهبر دگرایی، مسئله محوری.