سعید رحمانی - کارشناس ارشد معماری دانشگاه زنجان
مهدی مقیمی - استادیار، دکترای معماری، گروه معماری، دانشکده معماری، دانشگاه زنجان

مجتمع های زیستی حاشیه شهر ها با وجود قرار گیری در محدوده بلافصل شهری عموما از کم ترین خدمات شهری محروم می باشند. این مناطق به دلیل قرار گیری در کنار قطب های فعالی چون کار گاه های صنعتی، رود خانه ها و مراکز پشتیبان شهری معمولا از پتانسیل های ویژه ای برخوردار هستند. اگر برای چنین مناطقی برنا مه ریزی نظام مند، با بینش و متفکرانه ای صورت نگیرد منجر به اختلاف طبقاتی در ابعاد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و کالبدی خواهند شد که موجب عدم توازن اجتماعی و در نهایت ناپایداری اجتماعی می شود. اثر این موضوع معمولا در مناطق پر تراکم و جرم خیز شهر ها نیز به وفور دیده می شود. منطقه کوشکن واقع در ضلع غربی شهر زنجان را می توان به عنوان نمونه ای از چنین مجتمع هایی معرفی نمود که نیازمند مطالعه، برنامه ریزی و طراحی می باشد. این منطقه شامل بخشی از زنجان رود، روستای کوشکن، تصفیه خانه فاضلاب شهر زنجان، بخش شمالی دانشگاه زنجان، اراضی کشاورزی و تفرجگاه سنتی شهر زنجان، سیستم های حمل و نقل و ارتباطی و شهرک صنعتی را شامل می شود. به همین جهت در مقیاس شهر زنجان منطقه ای مهم بشمار می آید. در این مقاله سعی می شود از ساختار ارائه شده در کمیسیون معماری و محیط ساخته شده Commission for Architecture and the Built Environment :CABE در جهت بومی سازی برای برنامه ریزی و طراحی منطقه ای استفاده شده و آن را مورد بررسی قرار داده و در نهایت جهت تحقق محیطی مطلوبتر راهبرد های جامع نگرانه را به فراخور منطقه مورد مطالعه ارائه داد

منطقه کوشکن، مدیریت شهری و منطقه ای، ساختار برنامه ریزی و طراحی منطقه ای، توسعه کیفی فضای روستایی.