سعید بلوری کلورزی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت
امیررضا کریمی آذری - دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت

نشانه گذاری بر محیط عاملی برای معنا دادن به ساختار محیط می باشد که نقش مهمی در خوانش و ادراک محیط دارد. نشانه ها به عنوان عاملی برجسته و عنصری طبیعی یا مصنوعی، نقش بسزایی برای هدایت افراد در محیط را دارند. نبود این نشانه ها در محیط موجب سرگشتگی و اضطراب ناشی از عدم آشنایی با محیط می شود. هدف نشانه شناسی بررسی فرآیند پیدایش نشانه ها، نحوه ی دلالت آنها و کاربردشان می باشد. بنابراین هدف این پژوهش شناسایی معیارهای موثر بر نشانه شدن یک عنصر و شکل گیری آن و همچنین میزان اهمیت نشانه ها در محیط می باشد. اثر معانی نمادین محیط ساخته شده در زندگی مردم در دهه های گذشته و در عین حال بی توجه ی طراحان محیطی به این مواضع، اهمیت پرداختن به این موضوع را نشان می دهد. با فرض آنکه فرایندهای بنیادین روانشناختی مردم یکسان است محیط ممکن است به شکل متعارفی ارزش گذاری شود. سوال اصلی این مقاله پرداختن به این موضوع است که فرایند ارزش گذاری بر عناصر محیطی به عنوان نشانه چگونه صورت می گیرد . روش تحقیق به صورت کیفی بوده و جنبه ی کاربردی داشته و برای تبیین یافته ها از روش توصیفی استفاده می شود. روش گردآوری اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای بوده و تحلیل اطلاعات بر مبنای تحلیل توصیفی می باشد. یافته های به دست آمده از مبانی نظری پژوهش سه معیار ویژگی رویت پذیری ، ویژگی فرم (برجستگی و معنا) ، ویژگی اهمیت و استفاده ی خاص را برای بازشناسی و ایجاد نشانه ها نشان داد که در پایان به صورت مدلی مفهومی ارائه شد.

نشانه شناسی، نشانه، خوانایی، ادراک، معانی نمادین