طلعت نامداری - رئیس گروه واحد مطالعات و طراحی شرکت آب و فاضلاب استان فارس
ناصر طالب بیدختی - استاد دانشگاه شیراز

ضربه قوچ پدیده ای است که در اثر تغییرات ناگهانی جریان در شبکه انتقال سیال اتفاق می افتد . این تغییرات ممکن است ناشی از باز و بسته شدن ناگهانی شیر و یا روشن و خاموش کردن ناگهانی پمپ ها صورت گیرد .بسته شدن ناگهانی شیر یا دریچه ، فشارهای مثبت و خاموش شدن ناگهانی پمپ ها فشارهای منفی قابل توجهی ایجاد می کنند که در اغلب موارد این فشارها خسارات قابل توجهی را به شبکه انتقال وارد می کنند در بوجود آمدن ضربه قوچ ناشی از روشن و خاموش شدن ناگهانی پمپ ها عوامل مختلفی تاثیر گذار هستند )قطر خط انتقال ، اختلاف ارتفاع محل ایستگاه پمپاژ تا مخزن ، جنس لوله ، ضخامت لوله ، سرعت سیال ، اینرسی پمپ ( از آن جمله می توان به تاثیر اینرسی پمپ و الکتروموتورها اشاره کرد که نقش بسزایی در ایجاد این پدیده دارند. در این مقاله اثر اینرسی پمپ و الکتروموتور در بوجود آمدن ضربه قوچ در خطوط انتقال آب و همچنین تاثیر افزایش اینرسی با استفاده از چرخ لنگر به عنوان راهکاری برای کاهش پدیده ضربه قوچ )در فشارهای مثبت و منفی ( در خط انتقال آبرسانی به لامرد از خط انتقال محرم با استفاده از نرم افزار HammerV8i مورد بررسی قرار گرفته است

ضربه قوچ ، اینرسی ، پمپ ، الکتروموتور ، خط انتقال