سودابه یداله نژادورکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
زینب جعفریان - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
قدرت اله حیدری - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
رضا تمرتاش - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

آتش به عنوان یکی از عوامل پویا و موثر بر اکوسیستم های مرتعی است که ارزیابی وپایش اثرات آن به طور مستمر، نقش مهمی در برنامه ریزی و مدیریت این اکوسیستم هاخواهد داشت. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر آتشسوزی بر خاک در مراتعورچشمه توسمال کیاسر استان مازندران انجام گرفت. برای این منظور در هر دو سایتآتش سوزی و شاهد 10 نمونه خاک به صورت تصادفی- سیستماتیک برداشت شد. در هرنقطه نمونه برداری از خاک از عمق سطحی 15-0 و عمق زیرسطحی 30-15سانتیمتر صورت گرفت. سپس در آزمایشگاه عوامل خاکی شامل رطوبت، بافت، هدایتالکتریکی، اسیدیته، آهک، فسفر و پتاسیم تعیین شدند. داده های حاصل با استفاده ازنرم افزار SPSS آنالیز گردیدند. نتایج نشان داد که بعد از آتش سوزی، پتاسیم قابلجذب خاک، آهک و هدایت الکتریکی (EC) در لایه سطحی و لایه زیر سطحی تیمارسوخته به صورت معنی دار بیشتر از مناطق شاهد مجاور بود. این درحالی است کهدرصد سیلت و درصد شن و اسیدیته خاک (pH) در لایه سطحی و لایه زیرسطحی درمنطقه سوخته در مقایسه با شاهد افزایش نشان داد ولی اختلاف از نظر آماری معنی-دار نبود. همچنین درصد رس و درصد رطوبت خاک در لایه سطحی و لایه زیرسطحیمناطق سوخته شده در مقایسه با شاهد به صورت معنی دار کاهش یافت. افزون براینفسفرقابل جذب در لایه سطحی تیمار سوخته به صورت معنی دار بیشتر از مناطقشاهد مجاور بود ولی فسفر لایه زیرسطحی تیمار سوخته در مقایسه با شاهد افزایشنشان داد ولی اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. در منطقه آتش رطوبت لایهزیرسطحی به صورت معنی دار بیشتر از لایه سطحی بود ولی برای سایر فاکتورهایخاکی در هر دو سطح اختلاف معنی دار مشاهده نشد در منطقه شاهد نیز اینفاکتورهای خاکی تفاوت معنی داری نشان ندادند. یافته های این پژوهش نشان داد کهآتش تاثیر مستقیم بر ویژگی های فیریکی و شیمیایی خاک داشته و سبب کاهشکیفیت خاک اراضی مرتعی شده است.

آتش سوزی، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، مرتع ورچشمه توسمال